Danh sách đầu tiên bình chọn các doanh nhân, nhà lãnh đạo và nhà sáng tạo đã trở thành một phần trong phong trào nhiều cảm hứng, định hình lại nửa sau của cuộc đời mỗi người.
Những phụ nữ năng động chứng minh khi họ lớn tuổi hơn chính là lúc họ khôn ngoan và táo bạo hơn. Danh sách đầu tiên bình chọn các doanh nhân, nhà lãnh đạo và nhà sáng tạo đã trở thành một phần trong phong trào nhiều cảm hứng, định hình lại nửa sau của cuộc đời mỗi người. Danh sách này chứng minh thành công không hề chịu giới hạn của tuổi tác.
LỜI GIỚI THIỆU CỦA MIKA BRZEZINSKI: Ngay từ khi còn bé, tôi đã biết mình muốn trở thành phóng viên.
Khi còn trẻ, nhắm mắt lại, tôi có thể hình dung tương lai mình khi học xong đại học, ở tuổi 30, rồi 40. Dù ở độ tuổi nào, cuộc đời tôi cũng luôn gắn liền với một gia đình hỗn loạn. Tuy nhiên, ở tuổi 50, hình dung đó trở nên khó khăn hơn. Phụ nữ ở độ tuổi đó có sự nghiệp không? Khi nhìn lại hình mẫu trong lĩnh vực tôi yêu thích, hoặc trong chính quyền, tôi thấy dường như sự nghiệp sau 50 là điều không tưởng.
Giờ đây, khi bước qua tuổi 50 được bốn năm, tôi ước mình khi còn trẻ đã có thể hình dung những gì tôi đang chứng kiến. Phụ nữ trên 50 tuổi đang gặt hái được thành công. Một người 56 tuổi là phó tổng thống Hoa Kỳ. Một người 64 tuổi điều hành UPS. Ở tuổi 74, bà Janet Yellen điều hành Kho bạc Hoa Kỳ; bà Nancy Pelosi, 81 tuổi, là chủ tịch Hạ viện. Tất cả những người phụ nữ này, giống như hàng triệu người trong chúng ta, đạt được thành công cao nhất sau tuổi 50. Thay vì trở nên chậm chạp, kinh nghiệm và trí tuệ chuyển thành những ngày làm việc hiệu quả nhất trong tương lai.
Đó là lý do Forbes, khi hợp tác với cộng đồng Know Your Value, tin đây là thời điểm tốt nhất để thực hiện danh sách 50 người trên 50 tuổi (50 Over 50) đầu tiên.
Tiêu chí: Danh sách chỉ dành cho phụ nữ. (Vì chúng ta đã có danh sách 50 Over 50 dành cho nam, nếu nhìn vào các hội nghị kinh doanh, các cuộc họp chủ sở hữu giải NFL, hay Thượng viện Hoa Kỳ). Chúng tôi cũng không chỉ tìm những phụ nữ quyền lực nhất, mà là những người tận dụng kinh nghiệm sống để đạt thành công lớn nhất khi qua tuổi 50, và nỗ lực vượt lên nghịch cảnh là điểm cộng. Cuối cùng, chúng tôi tìm kiếm theo quy mô và mục đích. Tất nhiên, nếu thiếu mục đích thì quy mô trở nên vô dụng. Chúng tôi phân loại ứng cử viên thành ba nhóm: người bán hàng xuất sắc (CEO, nhà đầu tư), người có tầm nhìn xa (không phân biệt là doanh nhân công nghệ hay nghệ sĩ) và người tạo thay đổi (từ chính trị đến khởi nghiệp xã hội).
Forbes nhận được hơn 10.000 đề cử. Danh sách sàng lọc theo tiêu chí còn vài trăm người. Sau đó, chúng tôi lập hội đồng giám khảo gồm: Diane von Furstenberg, Andrea Jung và Janice Bryant Howroyd. Những phụ nữ trên 50 tuổi là hình mẫu giúp chúng tôi đưa ra danh sách cuối cùng.
Kết quả đầy cảm hứng. “Chúng ta cần những phụ nữ này kể chuyện của họ, chia sẻ con đường dẫn đến thành công,” đệ nhất phu nhân Jill Biden nói như vậy khi tôi chuyển cho bà một vài cái tên mà chúng tôi tìm thấy hoặc phát hiện lại được. Con đường họ đi chưa bao giờ rộng mở hơn, đẹp hơn như lúc này. Công nghệ hiện đại mang lại hiệu quả về mặt đồng hồ sinh học, giúp nhiều phụ nữ giảm bớt nhu cầu phải hoàn tất mọi việc trong đời ở độ tuổi 30 (bạn có thể đông lạnh trứng nếu cần!) Chúng tôi hi vọng danh sách cũng giúp bớt đi áp lực truyền thống bủa vây phụ nữ trẻ. Danh sách ghi lại những gì có thể xảy ra đối với phụ nữ lớn tuổi, là lời nhắc nhở rằng đừng vội vàng, chúng ta có thể dừng lại, ngửi hương hoa và tận hưởng trải nghiệm, khúc quanh và ngã rẽ, tất cả những điều đó sẽ đều mang đến những chân trời mới.
Làm thế nào để tôi biết điều này đang dần có tác dụng? Bởi vì trong một thế giới coi trọng những phụ nữ trẻ suốt nhiều thiên niên kỷ, nơi mà việc trẻ hơn vài tuổi sẽ mang đến lợi thế, đội ngũ thực hiện danh sách của chúng tôi đã tìm ra được một số thành viên đầy tiềm năng bất chấp ngưỡng cửa tuổi tác. Giờ đây, đó là sự thay đổi mà chúng ta có thể tin tưởng.
DANH SÁCH 50 OVER 50: ĐỘ TUỔI VÀNG MỚI
Được lựa chọn từ 10 ngàn ứng cử viên, 50 phụ nữ này hiện đang điều hành các công ty có quy mô lớn (doanh thu 20 triệu đô la Mỹ trở lên), dẫn đầu phong trào và thay đổi thế giới. Họ cũng đang hướng đến cột mốc thành công sau lứa tuổi 50.
Madeleine Albright • tuổi: 84
Nhà ngoại giao
Sinh năm 1937 ở Tiệp Khắc, Albright cùng gia đình chạy trốn Đức Quốc xã, dừng chân ở đảo Ellis (Hoa Kỳ) năm 1948. Nửa thế kỷ sau, khi ở tuổi 59, Albright được bổ nhiệm làm nữ ngoại trưởng đầu tiên của quốc gia này. Bà đã dành 20 năm qua để bảo vệ các nền dân chủ trên toàn thế giới và đã xuất bản cuốn sách Fascism: A Warning vào năm 2018.
Nandita Bakhshi • 62
CEO, Bank of the West, đồng CEO, BNP Paribas USA Inc.
Năm 2008, Bakhshi làm việc tại Washington Mutual khi ngân hàng này trở thành ngân hàng lớn nhất phá sản trong lịch sử Hoa Kỳ. Bà trở về quê hương Ấn Độ, dành thời gian cho gia đình và làm việc tại một tổ chức tài chính vi mô, cho phụ nữ vay tiền ở các vùng nông thôn. Bà trở lại Hoa Kỳ năm sau đó và vào năm 2016 được bổ nhiệm thành CEO của Bank of the West, công ty con của BNP Paribas, nơi bà sử dụng những kiến thức học được về bình đẳng giới trong tài chính để vận động cho phụ nữ đảm nhận các vị trí chịu trách nhiệm về tài chính.
Mary Barra • 59
Chủ tịch và CEO, General Motors
Khi Barra được bổ nhiệm làm CEO của GM năm 2014, bà trở thành phụ nữ đầu tiên lãnh đạo một trong ba nhà sản xuất xe hơi lớn của quốc gia. Barra đã thúc đẩy công ty 112 năm tuổi này tập trung vào những đổi mới của thế kỷ 21, gồm xe tự hành và xe điện; bà cam kết toàn bộ xe của GM sẽ là xe điện vào năm 2035.
Gail Becker • 57
Sáng lập và CEO, Caulipower
Sự nghiệp của Becker đi từ đồi Capitol (bà là phóng viên cuối những năm 1980) đến hội trường của Warner Bros., nơi bà làm chiến lược truyền thông trong thời kỳ đầu của DVD. Năm 2016, khi Becker đang phụ trách quan hệ đối tác chiến lược cho công ty truyền thông Edelman, bà nảy sinh ý tưởng đột phá khi làm bếp – bà từng mất nhiều thời gian trong căn bếp hỗn độn chỉ để tự làm ra bánh pizza vỏ súp lơ cho hai cậu con trai đang tuổi thiếu niên của mình, trong đó có một người mắc bệnh Celiac. Không thể tìm thấy các sản phẩm đông lạnh vừa ý, bà quyết định tự làm và bán, tình cờ tạo ra loại thực phẩm mới làm từ súp lơ. Ngày nay, Caulipower là một trong những thương hiệu thực phẩm phát triển nhanh nhất, với doanh thu hơn 100 triệu đô la Mỹ hằng năm.
Kathy Bolhous • 61
CEO, Charter Next Generation
Là con thứ chín trong số 10 anh chị em, và cũng tự nỗ lực học đại học, Bolhous có kinh nghiệm ít nhiều về cạnh tranh lành mạnh và làm việc chăm chỉ. Những bài học này giúp bà rất nhiều. Năm 2010, khi Bolhous trở thành CEO của Charter Next, công ty nhựa này trị giá 62 triệu đô la Mỹ. Bolhous tiếp tục tập trung đầu tư vào công nghệ của công ty và vào năm 2019 dẫn dắt thương vụ sáp nhập với đối thủ cạnh tranh để tạo nên một Charter lớn mạnh hơn, hoạt động tốt hơn. Các nhà đầu tư đã chú ý: Tháng 5.2021, công ty được KKR đầu tư với số tiền không được tiết lộ, định giá mới cho Charter là bốn tỉ đô la Mỹ.
Diana Bomar • 74
Sáng lập và CEO, Platinum Cargo Logistics
Bomar bỏ học đại học để nuôi con, nhưng khi bà bước sang tuổi 57, các con đều trưởng thành, bà nhận ra mình có thể tự do rời bỏ công việc bán hàng cho người khác và bắt đầu kinh doanh cho chính mình. Vì vậy, bà thành lập công ty logistics độc lập Catalyst Solutions. Bốn năm sau, Bomar chuyển Catalyst thành Platinum Cargo Logistics, nhà cung cấp dịch vụ vận chuyển trong nước và quốc tế với 130 nhân viên, doanh thu hằng năm 50 triệu đô la Mỹ.
Rosalind “Roz” Brewer • 58
CEO, Walgreens Boots Alliance
Năm 2021, Walgreens Boots Alliance bổ nhiệm Brewer làm CEO, bà trở thành người phụ nữ da đen duy nhất nắm quyền lãnh đạo một công ty thuộc S&P 500. Là con gái của là công nhân lắp ráp tại General Motors, bà trở thành là nhà hóa học tại Kimberly-Clark. Năm 2017, Brewer trở thành người phụ nữ đầu tiên và người Mỹ gốc Phi đầu tiên giữ chức vụ COO của Starbucks.
Tracy Chadwell • 55
Đối tác sáng lập, 1843 Capital
Chỉ 2,4% những người sáng lập quỹ đầu tư mạo hiểm là phụ nữ, nhưng sau một thời gian làm việc trong ngành luật và ngân hàng, Chadwell cảm thấy mình sẵn sàng chấp nhận thử thách. Năm 2016, bà thành lập 1843 Capital (được đặt tên theo năm Ada Lovelace viết chương trình máy tính đầu tiên), đầu tư vào công ty khởi nghiệp giai đoạn đầu do phụ nữ thành lập và hoạt động trong không gian “công nghệ bạc” – tức là công nghệ hướng tới cải thiện cuộc sống của những người trên 50 tuổi.
Carmen Chang • 73
Thành viên hợp danh, New Enterprise Associates (NEA)
Sinh ra ở Nam Kinh, Trung Quốc và lớn lên tại Đài Loan, Chang đến Mỹ học ở Stanford. Sau đó, bà làm luật sư trong hàng chục năm cho một số công ty công nghệ lớn nhất thế giới: Tencent, Lenovo, Huawei và Foxconn. Ở tuổi 64, Chang chuyển nghề, trở thành nhà đầu tư mạo hiểm. Năm 2013, bà là nữ thành viên hợp danh đầu tiên của NEA. Bà có góc nhìn độc đáo với các thương vụ Trung Quốc: Danh mục đầu tư của bà bao gồm công ty mẹ của Tik-Tok, ByteDance và công ty phần mềm Tuya, công ty Trung Quốc có đợt IPO lớn thứ hai trong năm 2021 tính đến nay.
Anna Maria Chávez • 53
Giám đốc điều hành và CEO, National School Boards Association
Tháng 6.2020, Chávez được bổ nhiệm cho công việc lớn nhất trong đời mình: điều hành tổ chức đại diện cho 50 triệu học sinh trường công lập của quốc gia trong trận đại dịch khiến việc học tập trực tiếp bị ngưng trệ hơn một năm. Là người ủng hộ lâu năm đối với việc giáo dục STEM tốt hơn cho phụ nữ và là cựu lãnh đạo hội nữ Hướng đạo Hoa Kỳ, Chávez đang vận động cứu trợ trong đại dịch nhiều hơn cho các trường học. Bà cho rằng 54 tỉ đô la Mỹ được triển khai vào tháng 12 vẫn không đủ khi ngân sách thành phố bị cắt giảm.
Liz Cheney • 54
Đại biểu quốc hội, Wyoming
Là nghị sĩ bảo thủ lần đầu được bầu vào ghế quốc hội ở tuổi 50, con gái của cựu phó tổng thống nhanh chóng nổi tiếng khi trở thành người chỉ trích cựu tổng thống Trump mạnh mẽ nhất trong đảng của bà. Là một trong số 10 thành viên đảng Cộng hòa tại Hạ viện bỏ phiếu ủng hộ luận tội cựu tổng thống Trump vào tháng giêng, bà liên tục phát ngôn chống lại những tuyên bố của cựu tổng thống cho rằng cuộc bầu cử năm 2020 đã bị “gian lận.” Lập trường này dẫn đến việc đảng Cộng hòa bỏ phiếu để loại bà khỏi vị trí lãnh đạo cấp cao trong đảng vào tháng 5.2021.
Jennifer Doudna • 57
Đồng sáng lập, Mammoth Biosciences
Doudna, nhà hóa sinh, được trao giải Nobel vào tháng 12.2020 cho công trình chỉnh sửa gene CRISPR, cho phép chỉnh sửa bộ gene của các sinh vật sống. Bà cũng là doanh nhân: Năm 2017, bà đồng sáng lập công ty Mammoth Biosciences, vào năm 2020 huy động được 45 triệu đô la Mỹ trong vòng gọi vốn series B và CEO Tim Cook của Apple là một trong số các nhà đầu tư ban đầu. Hiện nay, bà là chủ tịch hội đồng cố vấn khoa học của công ty. Doudna cũng áp dụng công nghệ CRISPR vào đại dịch qua việc Mammoth tạo ra xét nghiệm chẩn đoán COVID-19, dù vẫn chưa được triển khai trên quy mô lớn.
Fran Dunaway • 60
Đồng sáng lập và CEO, TomboyX
Ở tuổi 52, Dunaway đồng sáng lập công ty sản xuất trang phục mặc nhà và đồ lót phi giới tính TomboyX cùng vợ mình. Từ doanh nghiệp nhỏ, họ trở thành doanh nghiệp đang phát triển nhanh với doanh số bán hàng tăng 50% vào năm ngoái, lên 24 triệu đô la Mỹ. Công ty cũng là hình ảnh phản ánh cho cộng đồng mà mình phục vụ, với 81% trong số 35 nhân viên được xác định là nữ hoặc không tuân theo khuôn mẫu thể hiện giới hoặc ngược giới, 42% là LGBTQ và 16% không phải là người da trắng.
Cathy Engelbert • 56
Ủy viên hội đồng, WNBA
Năm 2019, ở tuổi 54, Engelbert được bổ nhiệm làm ủy viên hội đồng của WNBA, giải đấu thể thao chuyên nghiệp dành cho nữ lâu đời nhất ở Hoa Kỳ. Trước đó, bà có bốn năm làm CEO của Deloitte, là người phụ nữ đầu tiên giữ vị trí đó. Bà cũng ngồi ghế hội đồng quản trị của McDonald’s.
Amy Errett • 63
CEO và sáng lập, Madison Reed
Errett từng làm việc tại Bankers Trust, E-Trade và công ty đầu tư mạo hiểm Maveron trước khi thành lập công ty thuốc nhuộm tóc tại nhà, Madison Reed, năm 2013. Doanh số bán hàng của thương hiệu này đã bùng nổ khi các salon đóng cửa vì đại dịch, gồm cả salon của riêng bà. Bà phát triển đội ngũ dịch vụ khách hàng, tổ chức hướng dẫn ảo với các chuyên gia về nhuộm tóc và mở rộng quảng cáo trên TV. Bước chuyển đổi này giúp Madison Reed kiếm được hơn 100 triệu đô la Mỹ doanh thu năm 2020, gấp đôi so với năm trước. Công ty huy động được 52 triệu đô la Mỹ vào tháng 2.2021, nâng tổng số tiền gọi vốn lên gần 200 triệu đô la Mỹ.
Janet Evanovich • 78
Tác giả
Trước 51 tuổi, Evanovich thành công vừa phải khi viết về chủ đề lãng mạn. Ở tuổi 51, bà xuất bản cuốn tiểu thuyết tội phạm đầu tiên, tập thứ nhất trong bộ truyện Stephanie Plum. Bốn mươi cuốn sách của bà trở thành sách bán chạy nhất do New York Times bình chọn. Tiền nhuận bút của bà, từng ở con số 7.000 đô la Mỹ, hiện giờ thường xuyên đạt mức hàng triệu đô la Mỹ.
Aicha Evans • 52
CEO, Zoox
Lớn lên ở Senegal và Paris, Evans thần tượng Marie Curie và mơ ước trở thành nhà công nghệ để có thể tạo ra ảnh hưởng với thế giới. Năm 2019, sau hơn mười năm làm việc cho Intel, Evans có cơ hội: Bà được đề cử làm CEO của công ty xe tự hành Zoox. Chưa đầy một năm sau, bà đứng ra dàn xếp thương vụ bán công ty cho Amazon với giá 1,2 tỉ đô la Mỹ nhưng vẫn giữ vị trí lãnh đạo của mình. “Nếu bạn là bé gái sinh ra ở Tây Phi, không ai tin là bạn sẽ đạt đến vị trí của tôi – ít nhất là trong thế giới hiện tại,” bà nói.
Anne Finucane • 68
Phó chủ tịch, Bank of America
Là phó chủ tịch của Bank of America từ năm 2015, Finucane là người đi đầu trong các sáng kiến trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp với ngân sách 300 tỉ đô la Mỹ để thúc đẩy hành động vì khí hậu và 1,25 tỉ đô la Mỹ để hỗ trợ công bằng chủng tộc và bình đẳng cho người da màu. Bà là bạn tâm giao của CEO Brian Moynihan, người từng nói đùa rằng “tất cả chúng tôi đều báo cáo cho Anne.”
Jane Fraser • 53
CEO, Citigroup
Fraser trở thành nữ CEO đầu tiên của một ngân hàng lớn ở phố Wall vào tháng 3.2021 khi bà là nữ lãnh đạo đầu tiên tại công ty Citi 209 năm tuổi. Sinh ở Scotland, Fraser bắt đầu sự nghiệp làm chuyên gia phân tích tại Goldman Sachs ở London vào năm 1988. Sau khi lấy bằng MBA năm 1994, bà gia nhập McKinsey & Co. làm tư vấn bán thời gian trong khi nuôi hai con nhỏ, sau đó trở thành đối tác quản lý.
Ina Garten • 73
Đầu bếp, người dẫn chương trình truyền hình
Năm 1978, Garten bỏ việc phân tích ngân sách tại Nhà Trắng để mua cửa hàng đặc sản ở East Hampton, New York. Sau 18 năm, bà bán doanh nghiệp và viết sách dạy nấu ăn. Năm 1999, ở tuổi 51, bà xuất bản cuốn sách bán chạy nhất The Barefoot Contessa Cookbook, tạo dấu ấn cho sự nghiệp. Chương trình Food Network nổi tiếng của bà ra mắt vào năm 2002 và bà đã viết 12 cuốn sách dạy nấu ăn hàng đầu.
Marla Ginsburg • 65
CEO và chủ sở hữu, MarlaWynne
Đang ở đỉnh cao sự nghiệp, Ginsburg – nhà sản xuất truyền hình nổi tiếng với các tác phẩm huyền thoại như Highlander và La Femme Nikita – chứng kiến triển vọng nghề nghiệp và các khoản đầu tư của bà bị xóa sổ sau cuộc đình công của các tác giả kịch bản năm 2007 và cuộc suy thoái năm 2008. Vì vậy, năm 2009, Ginsburg mua máy may và tự học may quần áo. Kết quả, bà thành lập thương hiệu thời trang Marla Wynne, may đo theo “kích thước thực của phụ nữ” và phục vụ thế hệ Boomers (sinh năm 1946-1964). Thương hiệu đã thành công trên kênh truyền hình QVC and HSN, là một trong những thương hiệu hàng đầu kênh này. Doanh thu đạt 60 triệu đô la Mỹ năm ngoái.
Kamala Harris • 56
Phó tổng thống, Hợp chủng quốc Hoa Kỳ
Ngày 20.1.2021, Harris trở thành người phụ nữ giữ chức vụ cao nhất trong lịch sử chính trị Hoa Kỳ. Bà là người phụ nữ đầu tiên, người da đen đầu tiên, người Mỹ gốc Nam Á đầu tiên và người đầu tiên tốt nghiệp ĐH Howard có đa số người da đen theo học, trở thành phó tổng thống Hoa Kỳ.
Teresa Y. Hodge • 58
Sáng lập, CEO Mission Launch
Khi Hodge 44 tuổi, bà bị kết tội lừa đảo qua thư và phải ngồi tù 70 tháng. Năm năm sau khi ra tù, vào năm 2017, bà đồng sáng lập dịch vụ phân tích lý lịch dành cho người từng có tiền án tiền sự, R3 Score, cùng với con gái của mình (công ty khởi nghiệp đã được nhận vào vườn ươm Techstars) và Mission Launch, tổ chức phi lợi nhuận hợp tác với các tổ chức tài chính giúp những người từng bị giam giữ có thể tiếp cận vốn để khởi nghiệp.
Lori Hotz • 54
Đồng sáng lập và đồng CEO, Lobus
Ba năm trước, Hotz thành lập nền tảng quản lý tài sản mà bà từng hình dung khi còn là giám đốc quản lý toàn cầu tại Christie’s. Hiện quản lý năm tỉ đô la Mỹ, Lobus vận dụng công nghệ blockchain để cung cấp cho các nghệ sĩ, nhà sưu tập và cố vấn các công cụ quản lý bao gồm thông tin định giá thị trường theo thời gian thực, phân tích danh mục đầu tư và hàng tồn kho kỹ thuật số. Nhiệm vụ của nền tảng này là cung cấp cho các nghệ sĩ quyền sở hữu liên tục đối với tác phẩm của họ để họ thu được lợi nhuận từ việc bán hàng trong tương lai.
Arianna Huffington • 70
Sáng lập và CEO, Thrive Global
Năm 2005, ở tuổi 54, nhà báo kiêm tác giả thành lập công ty truyền thông của mình, The Huffington Post. Hai năm sau, bà suy sụp vì mất ngủ và kiệt sức. Điều đó khiến bà phải thay đổi thói quen và cuối cùng thay đổi cả sự nghiệp. Ở tuổi 65, bà rời đi để thành lập Thrive Global, công ty giúp mọi người giảm căng thẳng và kiệt sức thông qua phương tiện truyền thông và công nghệ.
Dr. Katalin Karikó • 66
Nhà hóa sinh kiêm phó chủ tịch cấp cao, BioNTech
Nhà khoa học sinh ra ở Hungary di cư đến Philadelphia năm 1985 cùng chồng, con gái và khoảng 1.200 đô la Mỹ giấu trong con gấu bông. Bà tiên phong trong nghiên cứu công nghệ mRNA đầu những năm 1990 nhưng không tỏa sáng trong nhiều năm. Bà bị giáng chức vì ông chủ cho rằng công nghệ còn quá non trẻ. Giờ đây, bà được ca ngợi như người hùng có công giúp đẩy nhanh sự phát triển vaccine COVID-19 của Pfizer và Moderna đang được phân phối trên toàn cầu.
Kay Koplovitz • 76
Đồng sáng lập và chủ tịch, Springboard Enterprises
Koplovitz thành lập USA Today Networks năm 1977 và điều hành cho đến khi bán công ty với giá 4,5 tỉ đô la Mỹ năm 1998. Năm 2000, ở tuổi 55, bà lập công ty đầu tư tăng tốc khởi nghiệp Springboard Enterprises để tăng nguồn vốn cho các nhà sáng lập nữ. Kể từ thời điểm đó, 835 công ty trong danh mục đầu tư của Springboard đã tạo ra giá trị hơn 27,5 tỉ đô la Mỹ.
Ellen Latham • 64
Sáng lập, Orangetheory Fitness
Năm 2010, Latham đồng sáng lập Orangetheory Fitness, công ty thể dục thể thao đã phát triển một lượng lớn người theo dõi và có hệ thống nhượng quyền đạt doanh thu một tỉ đô la Mỹ trước đại dịch. Việc thành lập công ty đánh dấu sự trở lại của Latham: Năm 40 tuổi, bà mất việc tại một spa cao cấp. Bà là mẹ đơn thân, vì vậy để trả các hóa đơn, bà bắt đầu dạy Pilates tại nhà mình, cuối cùng bà phát triển thành bài tập Orangetheory nổi tiếng được thiết kế khoa học.
Karen Lynch • 58
Chủ tịch kiêm CEO, CVS Health
Lynch ngồi vào vị trí cao nhất tại công ty dịch vụ y tế với 300.000 nhân viên vào tháng hai. Bà gia nhập Aetna năm 2012 và được bổ nhiệm làm chủ tịch của công ty này ba năm sau đó. Bà nhận công việc phó chủ tịch điều hành tại CVS khi công ty này hoàn thành thương vụ mua lại Aetna trị giá 70 tỉ đô la Mỹ năm 2018 và dẫn đầu nỗ lực ứng phó với COVID-19 kể từ tháng ba năm ngoái. Đến nay, CVS đã thực hiện 23 triệu xét nghiệm COVID-19 và tiêm hơn 17 triệu lượt vaccine tại các hiệu thuốc và cơ sở chăm sóc sức khỏe dài hạn của mình.
Susan Lyne • 70
Sáng lập, BBG Ventures
Năm 2014, Lyne thành lập BBG Ventures, công ty đầu tư vào các công ty tiêu dùng giai đoạn đầu có nhà sáng lập là nữ. Danh mục đầu tư của bà gồm Glamsquad, Full Harvest, Lola và Zola… Lyne chuyển sang sự nghiệp doanh nhân/ nhà đầu tư mạo hiểm sau thời gian dài làm việc cho các doanh nghiệp Mỹ. Bà đã giữ nhiều vị trí lãnh đạo khác nhau tại Disney, ABC, Martha Stewart Living Omnimedia, Gilt Groupe và Brand Group của AOL.
Gail McGovern • 69
CEO, American Red Cross
McGovern được bổ nhiệm làm CEO của hội Chữ thập đỏ vào năm 2008, khi danh tiếng và tài chính của hội đang gặp khó khăn. Vận dụng gần 30 năm kinh nghiệm làm việc tại những công ty như AT&T, McGovern sắp xếp hợp lý cho 720 phân nhánh của hội Chữ thập đỏ bằng cách hợp nhất các hoạt động thu mua, tiếp thị và các nguồn lực quan trọng khác để cắt giảm chi phí và tăng hiệu quả. Hơn mười năm sau, bà được vinh danh vì đã hồi sinh hội Chữ thập đỏ, một tổ chức ứng phó với khoảng 60.000 thảm họa mỗi năm.
Cindy J. Miller • 58
CEO, Stericycle
Miller khởi đầu sự nghiệp với công việc tài xế giao hàng của UPS, và dành hơn ba mươi năm cho công ty logistics này trước khi đảm nhiệm vai trò chủ tịch và COO của nhà cung cấp dịch vụ y tế Stericycle năm 2018. Một năm sau, ở tuổi 55, Miller trở thành CEO. Kể từ đó, bà đã dẫn dắt công ty Stericycle đạt giá trị vốn hóa thị trường bảy tỉ đô la Mỹ – tăng 55% kể từ khi bà được thăng chức – và giám sát việc triển khai xử lý chất thải y tế có liên quan đến đại dịch.
Donda Mullis • 57
Đồng sáng lập và CMO, Raw Sugar Living
Sau hàng chục năm làm nhà tiếp thị giúp người khác phát triển thương hiệu, Mullis quyết định xây dựng công ty của riêng mình ở tuổi 51. Năm 2014, bà và chồng Ronnie Shugar ra mắt Raw Sugar, thương hiệu làm đẹp hiện được bán tại các cửa hàng Target trên toàn quốc. Ước tính doanh thu năm ngoái là 60 triệu đô la Mỹ.
Kim Ng • 52
Tổng giám đốc, Miami Marlins
Ng, nữ cầu thủ bóng mềm tại ĐH Chicago và là người viết luận án về chính sách bất kỳ thị Title IX, đã làm việc tại bộ phận tiếp xúc khách hàng của đội bóng chày trong nhiều năm, và bị mười đội bóng từ chối khi tìm việc ở vị trí tổng giám đốc (GM). Dodgers, Mariners và Angels nằm trong số những đội đã từ chối bà. Cuộc phỏng vấn năm 2020 với Marlins của Derek Jeter cuối cùng đã đưa bà vào vị trí này. Ng là người phụ nữ đầu tiên trong lịch sử giải bóng chày Major League trở thành GM của đội bóng.
Catherine O’Hara • 67
Nữ diễn viên
O’Hara bắt đầu sự nghiệp bằng các vai diễn hài vào năm 1974 và xuất hiện trên truyền hình và phim ảnh trong suốt những năm 1980, 1990 (bà đóng vai mẹ của Kevin trong Ở nhà một mình). Nhưng vai diễn Moira Rose trong Schitt’s Creek từ năm 2015 đến năm 2020 đã đưa O’Hara lên tầm cao mới về danh tiếng và khả năng tạo meme.
Eren Ozmen • 62
Chủ sở hữu kiêm chủ tịch, Sierra Nevada Corporation
Ozmen và chồng bà, Fatih, đều là người nhập cư Thổ Nhĩ Kỳ, sử dụng ngôi nhà của họ làm tài sản thế chấp để vay tiền mua tập đoàn Sierra Nevada với giá năm triệu đô la Mỹ vào năm 1994. Họ phát triển công ty điện tử với 20 nhân viên vào thời điểm đó thành công ty hàng không vũ trụ toàn cầu trị giá hàng tỉ đô la Mỹ và công ty an ninh quốc phòng với gần 5.000 nhân viên. Năm 2008, họ mua tàu vũ trụ Dream Chaser nổi tiếng, báo hiệu sự dịch chuyển của họ sang lĩnh vực đó. Chín năm sau, Ozmen trở thành tỉ phú. Năm 2020, NASA đã chọn Dream Chaser để cung cấp dịch vụ vận chuyển hàng hóa cho trạm Vũ trụ Quốc tế.
Bettie J. Parker • 72
Thị trưởng, Elizabeth City, North Carolina
Khi Parker ra đời vào năm 1948 tại thành phố Elizabeth, Bắc Carolina, đạo luật Jim Crow đã được thiết lập tại vùng đất này. Khi lớn lên, bà không được phép sử dụng phần lớn các dịch vụ của thành phố, kể cả các bể bơi công cộng. 69 năm sau, vào năm 2017 – sau 33 năm làm giáo viên dạy toán tại trường trung học của thành phố này – Parker được bầu làm thị trưởng. Bà là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này.
Nancy Pelosi • 81
Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ
Được bầu vào Quốc hội lần đầu ở tuổi 47, Pelosi trở thành người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo một đảng chính trị lớn khi được bầu làm chủ tịch Hạ viện vào năm 2007. Bà giành lại vị trí này và bắt đầu nhiệm kỳ thứ ba vào năm 2019 khi đảng Dân chủ kiểm soát đa số ở Hạ viện sau chiến thắng tại bầu cử Quốc hội giữa kỳ năm 2018, trở thành người đầu tiên đứng đầu Hạ viện với ba nhiệm kỳ trong hơn 60 năm.
Esther Perel • 62
Nhà trị liệu tâm lý, tác giả và người dẫn chương trình Podcast
Perel phát triển sự nghiệp tại thành phố New York trong hơn 35 năm. Tuy nhiên, việc bà phát hành cuốn sách The State of Affairs năm 2017, và ra mắt kênh podcast Where Should We Begin, đã biến bà thành chuyên gia tư vấn nổi tiếng về các mối quan hệ và tình dục. Ba bài nói chuyện trên TED của Perel đạt hơn 30 triệu lượt xem và hai cuốn sách bán chạy nhất của bà được dịch sang gần 30 thứ tiếng.
Shonda Rhimes • 51
Sáng lập, Shondaland
Giám đốc sản xuất của series phim truyền hình Grey’s Anatomy đã ghi điểm trong năm nay với Bridgerton, loạt phim truyền hình đầu tiên mà bà sản xuất cho Netflix theo hợp đồng mang tính bước ngoặt trị giá 150 triệu đô la Mỹ. Xem thêm
María Elvira Salazar • 59
Đại biểu quốc hội, Florida-27
Salazar bước chân vào lĩnh vực chính trị sau 30 năm làm việc cho đài truyền hình tiếng Tây Ban Nha. Năm 2018, bà tranh cử để đại diện cho khu vực bầu cử thứ 27 của Florida, mặc dù thất bại trong năm 2018 nhưng bà đã làm nên chiến thắng bất ngờ năm 2020 với sự ủng hộ từ tổng thống Trump và làn sóng cử tri bảo thủ người Mỹ gốc Cuba ở hạt Miami-Dade.
Miyoko Schinner • 63
Sáng lập kiêm CEO, Miyoko’s Creamery
Năm 2014, Schinner, khi đó 57 tuổi, thành lập công ty phô mai thuần chay Miyoko’s Creamery ở California. Hiện tại bà quản lý đội ngũ 200 người. Các sản phẩm bơ và phô mai làm từ thực vật của bà được bán tại hơn 29.000 cửa hàng trên khắp Bắc Mỹ và Úc. Người phụ nữ ăn chay trường và tự xưng là “người từng nghiện phô mai” này cũng điều hành Rancho Compasión, khu bảo tồn dành cho động vật bị bỏ rơi và bị lạm dụng.
Melisse Shaban • 60
Sáng lập và CEO, Virtue Labs
Các sản phẩm chăm sóc tóc của Shaban có chứa keratin, là hoạt chất giúp phục hồi tóc hư tổn, từng được quân đội sử dụng để chữa vết thương trên chiến trường. Shaban thành lập Virtue Labs năm 2014, hai năm sau khi gặp gỡ các nhà khoa học phát triển hoạt chất này; sản phẩm đầu tiên của bà ra mắt năm 2017. Chỉ trong bốn năm kể từ khi thành lập, Virtue giành được hơn 50 giải thưởng của báo chí và trong ngành, đồng thời ký hợp đồng quảng cáo với Jennifer Garner. Doanh thu tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái, lên 30 triệu đô la Mỹ trong năm 2020.
Judy Sheindlin • 78
Thẩm phán chương trình xử án trên truyền hình
Thẩm phán tòa án hình sự và gia đình nổi tiếng nhờ phong thái cứng rắn ở Manhattan đã thu hút sự chú ý của hàng triệu người với chương trình Judge Judy, ra mắt vào năm 1996 khi bà đã 53 tuổi (sau khi bà nghỉ hưu). Judge Judy trở thành chương trình truyền hình ban ngày được đánh giá cao nhất và mức lương hằng năm 47 triệu đô la Mỹ từ năm 2012 khiến bà trở thành một trong những ngôi sao được trả lương cao nhất trên truyền hình. Năm 2021, Judge Judy sẽ ngừng phát sóng sau 25 mùa, nhưng Sheindlin sẽ sớm ra mắt chương trình mới, Judy Justice, trên truyền hình cáp và phát trực tuyến.
Rea Ann Silva • 59
Sáng lập, Beautyblender
Silva đang làm nghệ sĩ trang điểm trong chương trình Girlfriends khi nảy sinh ý tưởng về một sản phẩm sẽ trở nên nổi tiếng: Bà cắt miếng bọt biển trang điểm thành hình quả trứng để làm mịn các khuyết điểm trên da đến mức ngay cả khi xem truyền hình độ nét cao cũng không thấy được. Các diễn viên lùng tìm sản phẩm này – việc đó giúp bà quyết tâm thành lập Beautyblender vào năm 2007. Silva vẫn làm công việc trang điểm trong thời gian mở rộng quy mô công ty và chỉ chuyển sang kinh doanh toàn thời gian khi các sản phẩm của Beautyblender được mở rộng ra toàn quốc vào năm 2012. Hiện nay, doanh thu đạt gần 200 triệu đô la Mỹ.
Ruth J. Simmons • 75
Hiệu trưởng, Prairie View A&M University
Simmons trải qua nhiều “lần đầu tiên” trong môi trường học thuật, nhưng lần nổi tiếng nhất của bà xuất hiện khi bà bước qua tuổi 50. Năm 2001, bà được bổ nhiệm làm hiệu trưởng của ĐH Brown, trở thành nữ hiệu trưởng đầu tiên của trường và là người Mỹ gốc Phi đầu tiên lãnh đạo một trường thuộc Ivy League. Năm 2017, ở tuổi 71, bà được bổ nhiệm là nữ hiệu trưởng đầu tiên của Prairie View A&M, trường cao đẳng nổi tiếng dành cho người da đen ở Texas.
Bác sĩ Laura Stachel • 62
Đồng sáng lập kiêm giám đốc điều hành,
We Care Solar
Là bác sĩ sản khoa với đôi tay khéo léo bận rộn suốt hai mươi năm, chấn thương lưng khiến Stachel rời bỏ sự nghiệp y tế của mình ở tuổi 40. Bà quay lại trường học, lấy bằng thạc sĩ về sức khỏe cộng đồng. Khi 51 tuổi, bà đồng sáng lập We Care Solar, công ty năng lượng cung cấp “va li năng lượng mặt trời” (những chiếc va li chứa các công cụ liên lạc khẩn cấp và ánh sáng chạy bằng năng lượng mặt trời) cho các phòng khám và bệnh viện thiếu thốn trang thiết bị ở châu Phi. Đến nay, 6.000 trong số đó đã giúp đỡ hơn 7,5 triệu bà mẹ và trẻ sơ sinh.
Carol Tomé • 64
CEO, UPS
Tomé, quản lý cấp cao lâu năm của Home Depot, bắt đầu nghỉ hưu vào năm 2020. Nhưng khi UPS (công ty mà bà là thành viên trong hội đồng quản trị từ năm 2003) gọi bà, Tomé đã sẵn sàng trở lại cuộc sống bận rộn. Phố Wall ưa thích sự lãnh đạo của bà: Cổ phiếu của gã khổng lồ logistics đã tăng gấp đôi kể từ khi bà nắm quyền vào tháng sáu năm ngoái và công ty trở thành nhân tố quan trọng trong việc vận chuyển các mặt hàng gia dụng thiết yếu cho các đơn đặt hàng tại nhà do đại dịch.
Julie Wainwright • 64
Sáng lập và CEO, The RealReal
Từng là CEO của công ty thời kỳ bong bóng dot-com Pets.com (bà đóng cửa công ty vào năm 2000, cùng ngày chồng yêu cầu ly hôn), Wainwright bắt đầu lại vào năm 2011 ở tuổi 53 với cửa hàng ký gửi hàng xa xỉ The RealReal. Bà niêm yết thị trường mua bán đồ cũ này vào năm 2019, công ty hiện trị giá 1,3 tỉ đô la Mỹ, có doanh số 300 triệu đô la Mỹ (trong 12 tháng).
Cathie Wood • 65
CEO, Ark Invest
Wood thành lập Ark Invest vào năm 2014 ở tuổi 58; quỹ đầu cơ hiện có quản lý 29 tỉ đô la Mỹ. Nổi tiếng với những dự đoán táo bạo (Bà khẳng định một ngày nào đó Bitcoin sẽ đạt mốc 500.000 đô la Mỹ), Wood là một trong những nguồn động lực lớn nhất của Tesla – bà đã đầu tư vào nhà sản xuất xe điện này năm 2018, sau đó dự đoán cổ phiếu của hãng sẽ đạt 4.000 đô la Mỹ. Điều này thành sự thật vào tháng giêng, sớm hơn hai năm so với dự đoán của bà.
——-
Biên dịch: Quỳnh Anh
(Bài viết đăng trên Forbes Việt Nam số tháng 7.2021)