Apple phát triển AI tại Trung Quốc, là canh bạc đầy rủi ro?

Apple từng là hãng thống trị điện thoại thông minh ở Trung Quốc, nhưng nay ngày càng bị thu hẹp thị phần, phải tuân thủ quy định khắt khe của chính quyền trong lúc cố gắng duy trì khả năng cạnh tranh. Động thái mới nhất của công ty là bắt tay với tập đoàn Alibaba.

Hãng công nghệ Hoa Kỳ ra mắt iPhone 16e ngày 20.2, được trang bị chip A18 thông minh. Đây là nỗ lực trước những khó khăn tại thị trường lớn nhất thế giới, khi doanh thu giảm 3 năm liên tục. Các hãng nội địa Trung Quốc liên tục ra mắt mẫu mới tích hợp AI, khiến Apple bất lợi. CEO Tim Cook nói rằng, chậm tích hợp AI khiến thị phần công ty đi xuống.

Chức năng Apple Intelligence được “quả táo” giới thiệu, là đánh dấu sự thay đổi lớn. Chức năng này dựa trên lệnh của Siri nhưng trải nghiệm AI tích hợp hơn. Tận dụng AI cả trên thiết bị lẫn đám mây, Apple hướng đến cân bằng giữa bảo vệ quyền riêng tư của người dùng và trải nghiệm tính năng nâng cao.

Tuy nhiên ở Trung Quốc, sự cân bằng này được nhận xét khá phức tạp. Quy định cấm ứng dụng phương Tây như ChatGPT-3.5 Turbo, buộc Apple phải dựa vào đối tác Trung Quốc để phát triển AI.

Alibaba là nhà cung cấp AI tại Trung Quốc đầu tiên được Apple xác nhận, nhưng có thể họ sẽ hợp tác thêm với bên khác, như Tencent Holdings hoặc Baidu. Sự điều chỉnh đang diễn ra một cách cực nhọc. Đánh giá ban đầu cho thấy, mô hình AI của Apple gặp khó khi muốn bản địa hóa, làm dấy lên nghi ngờ về hiệu quả, so với các hãng Trung Quốc như DeepSeek.

Cùng lúc, nhiều thương hiệu điện thoại thông minh Trung Quốc đang vươn mình mạnh mẽ. Huawei Technologies, Oppo và Xiaomi đã nhúng AI tạo sinh vào hệ điều hành, tích hợp nhiều tiện tích theo thời gian thực. Ví dụ Harmony Intelligence của Huawei đã tận dụng AI để tối ưu hóa mọi thứ, từ chỉnh sửa hình ảnh tới tự động hóa hệ thống.

Lợi thế nội địa này không chỉ ở công nghệ. Thương hiệu Trung Quốc được hưởng lợi từ cách tiếp cận linh hoạt trong triển khai AI. Không giống như Apple luôn tuân thủ nghiêm ngặt giao thức bảo vệ quyền cá nhân người dùng, một số nhà sản xuất Trung Quốc sử dụng tính năng hỗ trợ của AI thoải mái hơn nhiều.

Gần đây, CEO của Honor Device đã chứng minh điều này, bằng cách đặt hàng 2.000 ly cà phê chỉ bằng 1 lời thoại. Đây là điều Apple rất khó thực hiện, do chính sách bảo vệ quyền riêng tư, mọi câu lệnh đều cần người dùng xác nhận và chấp nhận.

Dẫu vậy, tiện lợi này cũng gây lo ngại. Ví dụ quyết định do AI điều khiển nhưng không cần sự đồng ý rõ ràng từ người dùng, dễ gây hiểu lầm hoặc vấn đề đạo đức. Công ty an ninh mạng 360 gần đây đã chứng minh điện thoại thông minh Honor, có thể bị điều khiển bằng giọng nói không chính chủ, gây báo động về nguy cơ sử dụng sai mục đích. Những lỗ hổng trên làm nổi bật sự mâu thuẫn giữa tiện lợi và bảo mật.

Quan hệ đối tác Apple – Alibaba báo hiệu nhu cầu cấp thiết phải liên kết với hệ sinh thái AI của Trung Quốc, nhưng điều này dự báo không đủ để đảo ngược tình trạng suy giảm thị phần của gã khổng lồ công nghệ Hoa Kỳ, tại thị trường điện thoại lớn nhất thế giới. Doanh thu của Apple giảm nghiêm trọng những năm qua, lần lượt 2,2% năm 2023, 7,7% năm 2024 và 11% của quý 4.2024.

Thách thức khác là cách Apple điều chỉnh chức năng AI của mình, để phù hợp với bối cảnh thị trường Trung Quốc. Sự xuất hiện của DeepSeek – công ty được nhiều gã khổng lồ như Tencent hỗ trợ, có thể làm phức tạp thêm vị thế của Apple. Muốn lấy lại chỗ đứng, Apple cần vượt ra ngoài tính năng hỗ trợ AI để thiết lập 1 hệ sinh thái tích hợp hơn, phù hợp với văn hóa địa phương lẫn kỳ vọng của người dùng.

Nếu Apple không mang đến trải nghiệm AI hấp dẫn tại thị trường Trung Quốc, vị thế được dự báo sẽ ngày càng xói mòn. Ngược lại, họ sẽ định nghĩa lại điện thoại thông minh AI trên toàn cầu, vừa tiện ích vừa bảo vệ quyền cá nhân của người dùng một cách mạnh mẽ.

Theo giới chuyên gia, canh bạc phát triển AI của Apple tại Trung Quốc thành công hay thất bại, có thể sẽ được trả lời trong vài tháng tới.

(Biên dịch: NVP)