“Vibe Coding” đưa Lovable trở thành startup phần mềm tăng trưởng nhanh nhất lịch sử

Oskar Munck af Rosenschöld chưa từng có ý định dấn thân vào ngành giải trí. Tuy nhiên, trong một buổi cà phê tại Stockholm (Thụy Điển), một người bạn làm sản xuất phim đã rủ anh tham gia vào một ý tưởng khởi nghiệp: xây dựng một nền tảng giao dịch để kết nối các dự án phim với nhà đầu tư, nhằm giải quyết bài toán huy động vốn không hồi kết cho giới làm phim châu Âu. Thường thì những ý tưởng như vậy hiếm khi vượt qua giai đoạn “ngồi bàn tán”. Nhưng chỉ vài tháng sau, FrameSage đã ra đời và nhanh chóng kiếm được 50 ngàn USD doanh thu đầu tiên. Thành quả này đạt được nhờ một công cụ lập trình AI mới có tên Lovable, Munck af Rosenschöld đã dùng nó để xây dựng hệ thống nền tảng chỉ trong 10 ngày.

“Cảm giác như bạn đang cầm trong tay một chiếc chìa khóa thần kỳ để tạo ra phần mềm,” anh chia sẻ. “Lovable giúp chúng tôi tiết kiệm hàng chục ngàn USD thuê lập trình viên và rút ngắn bốn tháng làm việc.”

Munck af Rosenschöld không phải là người duy nhất “phải lòng” Lovable – “chú kỳ lân” AI mới của Thụy Điển. Chỉ riêng trong tháng sáu, đã có 750 ngàn dự án – từ ứng dụng, website đến doanh nghiệp hoàn chỉnh – được tạo ra, lưu trữ và đưa vào hoạt động chỉ bằng vài câu mô tả ngắn gọn. Lovable không giống những công cụ tạo website lỗi thời trước đây chỉ sinh ra vô số trang cá nhân thô sơ, cũng không chỉ là bản phác thảo hay giao diện demo. Các sản phẩm tạo bởi Lovable là sản phẩm thật, có đủ tính năng, từ bản tin email đến thanh toán qua Stripe.

“Khi tôi được giới thiệu Lovable, tôi biết ngay mình cần phải làm gì trong những năm tới,” ông Jaleel Miles chia sẻ. Ông là nhà sáng lập startup quản lý nhà hàng Quicktables có trụ sở tại Malmö, Thụy Điển. Nhờ sử dụng Lovable, ông chỉ mất vỏn vẹn hai tháng để xây dựng xong startup của mình. Tính từ tháng năm đến nay, Quicktables đã đạt doanh thu hơn 120 ngàn USD từ nền tảng này.

Lovable đã trở thành startup phần mềm phát triển nhanh nhất lịch sử, đạt mốc 100 triệu USD doanh thu từ lượt đăng ký (tính theo doanh thu hàng năm) chỉ sau tám tháng kể từ khi ra mắt vào tháng 11.2024. Thành tích này vượt mặt nhiều startup tăng trưởng thần tốc khác như startup bảo mật đám mây Wiz (Israel) và nền tảng nhân sự Deel (San Francisco). Cụ thể, hai công ty này đã mất lần lượt 18 tháng và gần hai năm để đạt được cùng cột mốc đó. Anton Osika (35 tuổi), đồng sáng lập kiêm CEO của Lovable, chia sẻ: “Bản chất con người là thích tạo dựng. Nhưng trước đây, khả năng lập trình hoặc có nguồn vốn dồi dào là yếu tố quyết định để có thể xây dựng phần mềm. Giờ thì chúng ta đang bước sang một kỷ nguyên mới.”

Không chỉ những nhà sáng lập trẻ mới tận dụng Lovable. QConcursos, công ty có 200 nhân viên tại Rio de Janeiro, chuyên giúp sinh viên Brazil ôn thi đại học và công chức, đã dùng Lovable để phát triển phiên bản cao cấp của ứng dụng chỉ trong hai tuần. Ứng dụng đã thu về ba triệu USD trong 48 giờ đầu. “Nếu dùng nền tảng cũ, chắc phải mất cả năm mới làm xong,” CEO Caio Moretti cho biết.

Nhà đầu tư Ben Fletcher của Accel cũng hoàn toàn bị thuyết phục sau khi tự tạo một ứng dụng theo dõi giải đấu pickleball chỉ trong một cuối tuần. Nhà đầu tư có trụ sở tại London này sau đó còn xây dựng một công cụ khác bằng Lovable để giúp Accel sàng lọc dữ liệu bán hàng của các startup. Hiện tại, ông đang dẫn đầu vòng gọi vốn 200 triệu USD cho startup Thụy Điển này, định giá công ty 45 nhân viên ở mức 1,8 tỷ USD (ước tính 50% cổ phần của các nhà đồng sáng lập có giá trị chung là 900 triệu USD). Osika nói thêm: “Chúng tôi coi Lovable như một giám đốc công nghệ (CTO) có chính kiến, tự động xây dựng sản phẩm cho bạn.” Ông cũng tiết lộ rằng mình đã bắt đầu tự đầu tư vào các dự án tiềm năng nhất được tạo ra bằng Lovable.

Khoản đầu tư mới 200 triệu USD (cộng với 23 triệu USD trước đó) sẽ giúp Lovable cạnh tranh với các đối thủ nặng ký vùng Bay Area như Replit (được định giá 1,2 tỷ USD) và StackBlitz (huy động 105 triệu USD tháng một và nằm trong danh sách Những Startup tỷ đô tiếp theo của Forbes). Tuy nhiên, Lovable cũng đang bị dòm ngó bởi các “ông lớn” AI như OpenAI và Google, khi Google đã tung ra Firebase Studio cho phép tạo ứng dụng từ câu lệnh tiếng Anh đơn giản, đánh dấu sự xuất hiện của “thị trường vibe-coding” (viết code bằng cách ra lệnh cho AI).

Công nghệ đứng sau Lovable và các đối thủ của nó cũng đang khuấy đảo giới chuyên môn ở Thung lũng Silicon. Những startup như Cursor, Cline và Cognition đang phát triển các công cụ viết mã dành cho lập trình viên chuyên nghiệp, làm thay đổi hoàn toàn cách ngành công nghệ tạo ra sản phẩm. Satya Nadella, CEO của Microsoft, cho biết khoảng 30% lượng mã của công ty hiện do AI viết. Sundar Pichai của Google cũng đưa ra tuyên bố tương tự, thậm chí còn chi 2,4 tỷ USD để chiêu mộ nhóm sáng lập Windsurf, nhằm tăng cường năng lực cho các công cụ lập trình AI của Google. Những kỹ sư phần mềm từng được săn đón giờ lại nằm trong danh sách cắt giảm nhân sự tại cả hai tập đoàn. Theo quỹ đầu tư mạo hiểm SignalFire, đơn vị theo dõi xu hướng tuyển dụng ngành công nghệ, tỷ lệ tuyển lập trình viên mới ra trường đã giảm 25% trong năm ngoái.

Tuy nhiên, Lovable không hướng tới giới chuyên nghiệp. “Fan” của nó là nhà sáng tạo, nhà thiết kế và doanh nhân độc lập. “Lập trình viên vẫn rất quan trọng,” nhà đầu tư Ben Fletcher nói, “nhưng họ chỉ chiếm 1% thị trường mà thôi.”

Với những người như Theresa Anoje, người từng chẳng biết lập trình thứ gì ngoài chỉnh sửa giao diện blog Tumblr của mình, Lovable đã thật sự thay đổi cuộc chơi. Nhiều năm liền, cô ấp ủ ý tưởng phát triển bản tin nghề nghiệp “Remotely Good” thành một website tuyển dụng chuyên nghiệp, nhưng mãi loay hoay ở khâu huy động vốn và mở rộng quy mô. Mọi chuyện chỉ thay đổi khi cô tạo website mới trong một cuối tuần bằng Lovable. “Cảm giác như trút được gánh nặng,” cô nói. “Đó đúng là một sự khai sáng.”

Lovable cho phép người dùng tạo một số dự án cơ bản miễn phí, còn các tính năng phức tạp hơn hoặc yêu cầu AI hỗ trợ lập trình sẽ tính phí từ 25 USD/tháng. Chẳng hạn, nếu bạn muốn làm lại trò chơi “rắn săn mồi” cổ điển, chỉ cần một USD cho Lovable, còn một ứng dụng tinh vi hơn có thể tốn khoảng 50 USD, vẫn rẻ hơn rất nhiều so với mức lương theo giờ của một lập trình viên bình thường.

Osika bản thân không xuất thân là lập trình viên chuyên nghiệp, dù anh đã bắt đầu lập trình từ năm 12 tuổi với chính loại trò chơi đơn giản mà giờ Lovable có thể tạo ra trong vài phút. Anh học Vật lý tại Viện Công nghệ Hoàng gia KTH (Thụy Điển), rồi làm việc tại CERN, phòng thí nghiệm vật lý hạt lớn nhất thế giới ở Thụy Sỹ. Tuy nhiên, anh chỉ ở lại vài tháng. “CERN có cả ngàn nhà vật lý giỏi nhất thế giới, nhưng tôi nhận ra việc cày cho những dự án ‘bất khả thi’ như săn lùng vật chất tối chẳng khác gì lãng phí tiềm năng con người,” Osika kể. “Tôi hiểu ra rằng mình có thể tạo ra tác động lớn hơn khi làm trong ngành công nghiệp, xây dựng các công ty.”

Sau đó, Osika làm việc cho Ampfield, một công ty giao dịch độc quyền tại Stockholm, rồi chuyển sang một startup giáo dục dùng AI vào năm 2017. Không lâu sau, anh trở thành đồng sáng lập kiêm CTO của Depict AI, cùng Oliver Edholm phát triển thuật toán gợi ý sản phẩm kiểu Amazon cho các nhà bán lẻ. Startup này được Y Combinator chọn ươm tạo, đạt một triệu USD doanh thu chỉ sau một năm và gọi được 17 triệu USD vốn vào năm 2022 từ các nhà đầu tư lớn như Tiger Global. Tuy nhiên, khi cơn sốt thương mại điện tử hậu Covid-19 hạ nhiệt và AI bắt đầu bùng nổ với ChatGPT, Osika lại nhận ra hướng đi mới. “Tôi nghĩ, chúng ta phải đưa AI vào Depict, hoặc tôi phải tự tìm cách nắm bắt làn sóng khổng lồ này,” anh kể.

Quá tin vào tiềm năng của AI, Osika tạo ra công cụ GPT Engineer trong thời gian rảnh và đăng lên GitHub tháng 6.2023. Chỉ sau một đêm, ứng dụng này leo lên đầu bảng xu hướng của GitHub. Nhận thấy cơ hội, Osika lập tức nghỉ việc, rủ đồng nghiệp cũ Fabian Hedin về làm đồng sáng lập kiêm CTO, rồi cùng nhau biến sản phẩm kỹ thuật nặng tính lập trình này thành một công cụ trực quan mà ai cũng có thể sử dụng. “Chúng tôi nhận ra đây là một thứ cực kỳ mạnh mẽ,” Hedin nói. Tháng 10.2023, họ huy động tám triệu USD vốn hạt giống từ Quỹ Hummingbird Ventures, chính thức khởi đầu hành trình Lovable.

Phiên bản đầu tiên của Lovable không thành công, buộc đội ngũ phải viết lại hệ thống để xử lý nhiều hơn ngoài trò chơi hay website tĩnh. Khi ra mắt lại vào tháng 11.2024, Lovable thu về năm triệu USD chỉ trong hơn một tháng.

Hiện startup này đang kiếm khoảng một triệu USD mỗi ngày từ phí đăng ký, dù cạnh tranh ngày càng gay gắt. Với trọng tâm là các website portfolio và nguyên mẫu sản phẩm đơn giản, Lovable đang đối đầu trực tiếp với thế hệ “kỳ lân” trước đó như Figma, Wix hay Squarespace – những công ty cũng đang đầu tư mạnh vào AI. Figma đã ra mắt trình tạo mã bằng AI, còn Wix (niêm yết trên Nasdaq) vừa bỏ ra 80 triệu USD để mua một startup AI lập trình non trẻ chỉ mới sáu tháng tuổi.

Lovable vẫn có những giới hạn. Nó rất giỏi về thiết kế web, nhưng xây dựng các ứng dụng phức tạp hơn thì vẫn cần bàn tay con người. Với kỹ sư AI Hà Lan Lennert Jansen, một bản mô phỏng ban đầu tạo bằng Lovable đủ giúp startup Airweave của anh được nhận vào Y Combinator. Dự án của anh giúp kết nối các ứng dụng như Gmail với các “nhân viên AI” tự động. Lovable không xử lý được phần kỹ thuật phức tạp phía sau, nên Jansen và đồng sáng lập phải viết lại toàn bộ. Dù vậy, giai đoạn khởi đầu nhanh chóng đã giúp họ tiết kiệm khối thời gian. “Nếu không có Lovable, có lẽ chúng tôi chẳng có điểm xuất phát rõ ràng như vậy,” anh nói. “Đó là thắng lợi lớn trong một thị trường di chuyển với tốc độ điên rồ.” Hiện Airweave đã đạt 17 ngàn USD doanh thu mỗi tháng và vừa gọi được sáu triệu USD vốn.

Một rủi ro khác là Lovable phụ thuộc vào các mô hình AI nền tảng, đặc biệt là Claude của Anthropic. Startup đang chi hàng triệu USD mỗi tháng để sử dụng các mô hình này. Một số đối thủ còn chi tiêu mạnh tay hơn, giúp Anthropic đạt doanh thu bốn tỷ USD trong năm nay. Với định giá 60 tỷ USD, Anthropic giờ cũng đã tung ra công cụ lập trình riêng, trở thành đối thủ trực tiếp.

Đối mặt với cạnh tranh khốc liệt, Osika chỉ có một chiến lược: tiếp tục xây những sản phẩm khiến con người yêu thích và liên tục thử nghiệm giữa các mô hình AI để tìm ra lựa chọn vừa tốt vừa rẻ nhất. “Con người hiểu con người,” anh nói. “Lovable chính là công cụ giúp biến những ý tưởng đó thành hiện thực trong vài phút.”

Giống như Anton Osika của Lovable, nhiều doanh nhân đã làm giàu từ những dự án phụ của mình. Dưới đây là một vài câu chuyện tiêu biểu:

Craigslist

Bị cho thôi việc khỏi vị trí kỹ sư phần mềm tại Charles Schwab, Craig Newmark đã tận dụng thời gian rảnh để tạo một bản tin email cho bạn bè, chia sẻ các sự kiện ở San Francisco. Từ danh sách nhỏ đó, ông phát triển Craigslist – trang web đơn giản nhưng đã thống trị mảng rao vặt trực tuyến trong nhiều năm.

Spanx

Là nhân viên bán máy fax tận nhà, Sara Blakely luôn ghét phải mặc quần tất truyền thống. Cô đã dùng 5.000 USD tiền tiết kiệm, dành những đêm và cuối tuần để phát triển loại đồ lót định hình mới, thậm chí tự viết bản quyền sáng chế. Năm 2021, cô bán phần lớn cổ phần cho Blackstone, định giá công ty 1,2 tỷ USD.

Apple

HP từng bỏ qua bản thiết kế máy tính cá nhân của Steve Wozniak, nhưng người bạn Steve Jobs lại nhìn thấy tiềm năng. Jobs bán chiếc xe tải Volkswagen, còn Woz bán máy tính khoa học, để lấy tiền sản xuất những bảng mạch đầu tiên. Giờ đây, Apple (vốn hóa 3,2 nghìn tỷ USD) đã lớn gấp 138 lần HP (23 tỷ USD).

Biên dịch: Hoàng Thi — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 12.2025