Vì sao nhiều người hoài nghi về công ty khởi nghiệp thể dục tại nhà của vị tỷ phú này?

Tháng 10.2020, Shalom Meckenzie ngồi chơi bài poker với nhân viên trên một du thuyền dài gần 60m ngoài khơi Hy Lạp. Cả nhóm ăn mừng sự kiện hãng phần mềm cá cược SBTech, trụ sở đặt tại Isle of Man, vừa sáp nhập với DraftKings để niêm yết thông qua thương vụ SPAC trị giá 975 triệu USD vài tháng trước đó. Là cổ đông lớn nhất của DraftKings, Meckenzie chính thức trở thành tỷ phú vào tháng 5.2025 khi cổ phiếu công ty vượt mốc 25 USD. Trong một ván poker ngày hôm đó, Meckenzie thua hàng trăm ngàn USD, nhưng chính điều đó lại truyền cảm hứng cho dự án tiếp theo của ông.

Một trong các giám đốc sản phẩm của ông tại Bulgaria nặng gần 127kg và chưa bao giờ có động lực giảm cân. Trong cơn hào hứng, Meckenzie đưa ra lời thách đố táo bạo: “Tôi bảo cậu ta rằng nếu đến ngày 1.1 năm nay mà giảm được xuống dưới 99kg, tôi sẽ thuê một du thuyền dài 91m ở vùng biển Caribê và chính cậu ta sẽ được lên danh sách khách mời cho chuyến đi. Đó sẽ là tuần lễ điên rồ và vui nhất đời cậu ta,” Meckenzie, 48 tuổi, kể lại từ văn phòng tại nhà ông ở ngoại ô Tel Aviv, Israel.

Người nhân viên tên Ian Bradley chấp nhận lời thách đố. Những lãnh đạo khác đang có mặt trên du thuyền nhanh chóng hiểu rằng nếu Bradley giành chiến thắng, họ cũng sẽ được mời tham gia chuyến nghỉ mát trong mơ. Thế là cả nhóm đồng lòng giúp anh giảm cân. Khi trở lại Bulgaria, họ đặt một chiếc xe đạp tập thể dục ngay giữa phòng khách của Bradley, vứt hết đồ ăn vặt trong bếp và thuê một đầu bếp riêng cùng huấn luyện viên cá nhân cho anh. Vị huấn luyện viên được hứa thưởng lớn nếu giúp Bradley giảm được 27kg trong vài tháng tới. Cuối cùng, anh ấy đã làm được, Bradley đã thắng cược.

“Đó là một trong những lần tôi thua cược mà cảm thấy vui nhất đời,” Meckenzie nói. Dù cận kề 50 tuổi, ông vẫn giữ được vóc dáng săn chắc. Meckenzie sau đó thuê máy bay riêng chở Bradley cùng 10 người bạn khác tới Dubai, nơi họ lưu trú tại khách sạn năm sao và tiệc tùng suốt năm ngày. “Tôi nghĩ tổng chi phí còn nhiều hơn tiền thuê một du thuyền riêng ở Caribê,” ông bật cười.

Chính lần cá cược đầy ngẫu hứng đó đã trở thành bước đệm lý tưởng cho startup mới nhất của Meckenzie: Amp Fitness, trụ sở tại New York. Ông không phải người đầu tiên tin rằng thị trường thiết bị tập luyện tại nhà là thị trường màu mỡ. Mô hình kinh doanh của Amp gần như lặp lại công thức của hàng loạt startup đã thất bại hoặc đang vật lộn như Tonal, Peloton và Mirror: bán cho người giàu những cỗ máy đắt đỏ, thuê huấn luyện viên nổi tiếng, thu thập dữ liệu người dùng và hy vọng mở rộng sang các mảng sinh lời hơn như dinh dưỡng cá nhân hóa, các gói tập dài hạn và thời trang thể thao – tất cả trước khi khách hàng chán và bỏ đi. Dù chưa ai thành công với công thức này, Meckenzie vẫn không chùn bước. Hiện tại, ông vẫn tự chi tiền túi để nuôi sống Amp.

Amp là phiên bản tối giản của máy tập thường thấy ở phòng gym, được gắn cố định vào tường. Máy có giá 2.000 USD, và người dùng cần trả thêm 23 USD/tháng để truy cập nền tảng huấn luyện bao gồm cả huấn luyện viên AI và người thật. Vì Amp không có màn hình riêng (người dùng đăng nhập qua thiết bị cá nhân của họ), nên chi phí ban đầu chỉ bằng một nửa so với Tonal. Amp chính thức bán ra từ tháng 1.2025 và đến nay đã tuyển dụng khoảng 12 huấn luyện viên thể hình có ảnh hưởng trên mạng xã hội, bao gồm cả ngôi sao truyền hình Terry Crews, người dẫn chương trình America’s Got Talent với 14 triệu người theo dõi trên Instagram.

Dẫu vậy, không điều gì trong số những ý tưởng này thực sự mới mẻ và cũng khó để xem đây là một chiến lược chắc thắng. Bất chấp vài thời điểm bùng nổ trước đại dịch, nhưng thị trường thiết bị tập luyện thể thao thông minh tại nhà hiện đang bão hòa và cạnh tranh khốc liệt, phần lớn chỉ còn là đống tro tàn từ những startup từng tham gia sân chơi sớm hơn Amp và được rót tiền “khủng.”

Tonal, được hậu thuẫn bởi các ngôi sao như LeBron James và Serena William từng gọi được 250 triệu USD với mức định giá 1,6 tỷ USD cách đây bốn năm. Nhưng sau thời gian “đốt tiền” liên tục, công ty buộc phải gọi thêm 130 triệu USD vào năm 2023 với mức định giá chỉ còn khoảng 600 triệu USD, giảm tới 63%. 

Hydrow, thương hiệu máy tập chèo thuyền tại Boston có vốn của Justin Timberlake cũng đã trải qua ít nhất hai đợt cắt giảm nhân sự. Dù vậy, công ty tuyên bố đã có lãi. Trong khi đó, Lululemon từng chi 500 triệu USD mua lại Mirror vào năm 2020, nhưng chỉ ba năm sau đó, họ buộc phải khai tử sản phẩm này.

Peloton, công ty chuyên sản xuất xe đạp và máy chạy bộ thông minh là cái tên thành công nhất trong nhóm. Họ có ba triệu người dùng trả phí hằng tháng và tỷ lệ rời bỏ chỉ 1,4% – con số đáng mơ ước trong ngành. Tuy nhiên, Peloton vẫn chưa thoát khỏi tình trạng thua lỗ nghiêm trọng. Năm ngoái, họ lỗ 552 triệu USD trên doanh thu 2,7 tỷ USD. Dù tạo ra được EBITDA khiêm tốn 3,5 triệu USD trong năm 2024, nhưng để làm được điều đó, công ty đã phải mất hơn một thập niên, tiêu tốn hàng tỷ USD, chịu đựng nhiều lần thu hồi sản phẩm, thay CEO và sa thải hàng trăm nhân viên. Cổ phiếu Peloton cũng đã mất tới 96% giá trị so với đỉnh cao thời đại dịch hồi tháng 1.2021. Trong buổi họp báo cáo quý gần đây, CEO Peter Stern thừa nhận rằng công ty vẫn “đang phải leo một ngọn đồi rất dốc.”

Alex Alimanestianu, cựu CEO của Town Sports International (công ty mẹ của chuỗi phòng gym New York Sports Clubs) và hiện là nhà đầu tư trong lĩnh vực thể hình, tin rằng ngành thiết bị tập luyện tại gia vẫn có cửa tồn tại lâu dài. Tuy nhiên, ông cho rằng thị trường đang bị “ngập lụt” bởi những thiết bị thừa thãi. “Tôi không gọi đó là việc làm vô ích, nhưng theo quan sát của tôi, phần lớn những người muốn xây dựng không gian tập luyện tại nhà đều có đủ các thiết bị truyền thống rồi,” ông nhận định. “Tôi thấy các thiết bị thông minh giống như những món đồ Sharper Image (hãng gia dụng Mỹ chuyên thiết kế độc đáo, đẹp mắt), thiết kế đẹp, thu hút chú ý, nhưng thật ra không cần thiết.”

Simeon Siegel, chuyên gia phân tích tại BMO Capital Markets, người theo sát Peloton, gọi đây là một ngành “vô cùng khó khăn,” đầy rẫy trào lưu nhất thời và sự thất thường trong thói quen tiêu dùng. Theo ông, việc thiết kế và sản xuất sản phẩm, mở rộng quy mô, thu hút khách hàng rồi giữ chân họ, tất cả đều tốn kém và rủi ro cao. 

“Peloton từng tin rằng họ có thể phát triển vô hạn,” Siegel nói và cho rằng công ty này đang dần tìm lại phương hướng. “Họ nghĩ rằng cứ làm là người dùng sẽ tới. Nhưng thực tế là nhóm người sẵn sàng đạp xe hay chạy bộ mỗi ngày hoàn toàn khác với nhóm ngồi xem Netflix.”

Những hoài nghi đó không khiến Meckenzie chùn chân. Trái lại, chúng lại là động lực thúc đẩy ông. “Khi mới khởi nghiệp với SBTech, nhiều người nói với tôi: ‘Shalom, ông điên rồi. Ông đang dồn hết tiền mình có, thậm chí cả tiền chưa có vào cái này, ông sẽ đẩy bản thân và gia đình vào rắc rối’,” ông kể. “Nhưng chính những lời đó lại là thứ khiến tôi không bỏ cuộc.”

Amp, công ty do Meckenzie thành lập năm 2020, mới đây đã triển khai lắp đặt lô máy đầu tiên khoảng 10 ngàn chiếc, theo ước tính của Forbes. Khách hàng chủ yếu của họ ở California, Florida, New York và New Jersey. Tổng doanh thu ước tính đạt 20 triệu USD. Mục tiêu của Amp là bán được 20 ngàn thiết bị trong năm nay và gấp đôi con số đó vào cuối năm 2026. Meckenzie cho biết ông cố tình đi chậm để tránh các lỗi sản phẩm và đợt thu hồi ồn ào như Peloton từng vấp phải, đồng thời đảm bảo những khách hàng đầu tiên được chăm sóc tận tình, trải nghiệm trọn vẹn.

“Nhu cầu hiện tại rất cao. Linh cảm mách bảo chúng tôi đang xây dựng một điều gì đó rất lớn lao ở đây,” Meckenzie chia sẻ, không chút ngần ngại. “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Amp còn lớn hơn cả DraftKings.”

Cá nhân Meckenzie đã đầu tư khoảng 50 triệu USD vào Amp. Gia đình và bạn bè ông cũng góp thêm hàng triệu USD nữa. Ông thừa nhận đây vẫn là con số nhỏ so với nhu cầu vốn để mở rộng một công ty thiết bị phần cứng. Dẫu vậy, Meckenzie không thích gọi Amp là công ty thiết bị. Với ông, đây là một doanh nghiệp dữ liệu chăm sóc sức khỏe. Ông đang cân nhắc gọi vốn vòng Series A dù thừa hiểu việc tìm được các quỹ đầu tư sẵn sàng rót vốn sẽ không dễ dàng. Theo dữ liệu từ Crunchbase, tổng vốn đầu tư toàn ngành từng đạt đỉnh hơn sáu tỷ USD vào năm 2021 nhưng đã rơi xuống dưới hai tỷ USD trong năm 2023.

Tuy nhiên, Meckenzie, sinh năm 1976 tại Tel Aviv (Israel), có lý do sâu xa khiến ông sẵn sàng đặt cược lớn vào lĩnh vực thể thao. Năm 18 tuổi, ông mất cha, một nhà phát triển bất động sản gốc Libya vì một cơn đau tim ở tuổi 59. “Cái chết của cha đã thay đổi hoàn toàn cuộc đời tôi,” ông chia sẻ.

Sau ba năm phục vụ trong lực lượng hậu cần của quân đội Israel, năm 2001, Meckenzie cùng một người bạn thành lập công ty cá cược thể thao trực tuyến có tên 10Bet. Tuy nhiên, khi nhận ra họ không thể cạnh tranh với các ông lớn trong ngành, Meckenzie chuyển hướng: thay vì thu hút người chơi đại trà, 10Bet tập trung cung cấp tỷ lệ cược tốt nhất cho khách hàng. Chiến lược này vô tình thu hút những tay chơi “rành nghề,” và suýt khiến công ty phá sản. (Về sau, ông bán lại 10Bet cho anh trai, người hiện vẫn đang điều hành công ty.)

Năm 2007, Meckenzie chuyển sang bán phần mềm do công ty mình phát triển, chuyên về quản lý tỷ lệ cược, tài khoản người dùng và tích hợp thanh toán. Ông thành lập công ty mới tên SBTech và bắt đầu bán phần mềm cho các nhà cái toàn cầu. Trước khi sáp nhập với DraftKings và niêm yết thông qua SPAC vào tháng 4.2020, SBTech đã đạt doanh thu hằng năm khoảng 110 triệu USD và có gần 1.300 nhân viên. Khách hàng bao gồm công ty xổ số quốc gia Đan Mạch, Churchill Downs, sòng bài Golden Nugget và cả những nhà cái hoạt động ở thị trường “xám” trên toàn thế giới.

Tại căn hộ áp mái rộng gần 1.000m² trị giá 50 triệu USD của mình trên đại lộ Billionaires’ Row ở trung tâm Manhattan, Meckenzie dẫn khách thăm đến xem một màn hình tivi đang trưng bày NFT mà ông đã chi 12 triệu USD để sở hữu, một “CryptoPunk” biệt danh “Covid Alien.” Từ ô cửa sổ cao hơn 50 tầng, ông phóng tầm mắt nhìn ra công viên Central Park. 

Chính canh bạc vào phần mềm cá cược thể thao đã giúp ông mua được khối tài sản này, căn hộ còn có ban công riêng nhìn ra quảng trường Columbus Circle và cả một bể bơi cá nhân. Nhưng khi ánh nắng chiều dần buông xuống thành phố New York, Meckenzie không còn đặt cược vào cờ bạc nữa. Lần này, ông hướng tới một thứ cũng gây nghiện, nhưng tích cực hơn rất nhiều.

“Người nghiện cá độ có thể mất rất nhiều tiền, thậm chí là tất cả những gì họ có,” ông nói. “Còn người nghiện tập luyện thể dục, điều tệ nhất có thể xảy ra chỉ là… chấn thương.”

Ngành luyện tập thể thao thường khởi đầu bằng những bước tăng trưởng thần tốc, rồi hụt hơi và để lại các nhà đầu tư thở dốc. Đây chính là vòng đời quen thuộc của những tên tuổi như Vic Tanny, Nautilus, Bally Total Fitness và Weight Watchers. 

Dù vậy, có thể bạn vẫn muốn cho ngành này một cơ hội nữa. Life Time Group Holdings, chuỗi 179 phòng gym cao cấp là cái tên đáng cân nhắc. Các cơ sở của họ giống khu nghỉ dưỡng spa hơn là những phòng tập nồng mùi mồ hôi, với phí thành viên lên tới 3.160 USD mỗi năm.

Doanh nghiệp này đạt biên lợi nhuận ấn tượng ở mức 25,8% (trước lãi vay, thuế, khấu hao và một số chi phí mà bạn được khuyên nên “bỏ qua”). Cổ phiếu của họ hiện đang giao dịch ở mức 28,95 USD/đơn vị vào thời điểm đóng cửa ngày 22.7.2025
(giờ EDT, Mỹ)

William Baldwin là người phụ trách chuyên mục Chiến lược đầu tư của Forbes.

Biên dịch: Hoàng Thi — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 9/10.2025