Trung Quốc cân nhắc bãi bỏ việc cấm nhập hải sản từ Nhật Bản

Trung Quốc cấm nhập khẩu toàn bộ hải sản từ Nhật Bản vào tháng 8.2023, sau khi Tokyo xả nước thải đã qua xử lý từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima ra biển. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) xác nhận, nước đã qua nhiều đợt xử lý và an toàn.

Tháng 9.2024, Nhật Bản và IAEA nhất trí mở rộng cơ chế giám sát vấn đề nước thải, cho phép Trung Quốc thu thập mẫu sinh vật và kiểm tra độc lập. Cùng tháng, chính phủ 2 nước nhất trí Trung Quốc sẽ dần dần nhập khẩu lại nếu các mẫu an toàn.

Trung Quốc bắt đầu thu thập và phân tích mẫu từ tháng 10. Thủ tướng Nhật Shigeru Ishiba và Chủ tịch Tập Cận Bình gặp nhau vào tháng 11 tại Peru, cùng nhau ra thông báo rằng, họ sẽ thực hiện thỏa thuận tháng 9.

Ngày 8.12.2024, chuyên gia từ 2 nước tổ chức đối thoại lần thứ 3 tại Bắc Kinh về vấn đề nước thải từ nhà máy Fukushima. Trung Quốc chủ động tổ chức cuộc họp. Một số nhà quan sát nhận định, cường quốc số 1 châu Á muốn tìm cách êm thấm nhất xử lý vấn đề.

Theo một số nguồn tin, Chính phủ Nhật Bản đang cân nhắc mời Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường đến thăm vào tháng 5 hoặc tháng 6 năm sau. Ngoại trưởng Vương Nghị sẽ tới trước. Đây có thể là thời điểm thích hợp, để thông báo bãi bỏ lệnh cấm nhập khẩu.

Sự thay đổi lập trường của Trung Quốc, được cho là bởi vai trò quan trọng của Nhật Bản với kinh tế nước này cũng như với tình hình khu vực. Tổng thống Donald Trump sắp nhậm chức, xuất khẩu vào Hoa Kỳ sẽ gặp khó nên Trung Quốc rất cần thị trường khác. Nhật Bản với hơn 100 triệu dân kế bên, được cho là thị trường quan trọng. Ngoài ra, Trung Quốc cũng không muốn Nhật Bản ngả về Hoa Kỳ nhiều hơn.

Một số ý kiến dự đoán, quan hệ song phương có thể xấu đi vào nửa cuối năm 2025, khi đất nước tỷ dân kỷ niệm 80 năm chiến thắng Nhật Bản. Đây là lúc những phong trào chống Nhật có thể hồi sinh. Tuy vậy, khả năng cao Chính phủ Trung Quốc sẽ không để mọi việc đi quá tầm kiểm soát như năm 2010.

(Biên dịch: NVP)