Tốp 10 người giàu nhất Malaysia: Lửa thử vàng, gian nan thử sức

Mặc dù thị trường IPO của Malaysia đầy khởi sắc với 55 cuộc niêm yết trong năm 2024, chỉ số chứng khoán nước này vẫn tiếp tục bị kéo tụt sau cú sốc thuế quan từ Mỹ. Tuy nhiên, đồng ringgit mạnh lên hơn 5% trong 12 tháng qua đã góp phần nâng tổng tài sản của các tỷ phú Malaysia lên tổng cộng 90 tỷ USD.

Ba vị trí dẫn đầu trong danh sách những người giàu nhất Malaysia vẫn không thay đổi so với năm ngoái. Huyền thoại kinh doanh Robert Kuok tiếp tục dẫn đầu ở tuổi 101, dù tài sản có phần sụt nhẹ còn 11,4 tỷ USD. Đế chế trải dài từ nông nghiệp đến khách sạn của ông (Tập đoàn Kuok) hiện đang có kế hoạch xây dựng một trung tâm dữ liệu quy mô lớn tại bang Johor, Malaysia.

Cha đẻ của Tập đoàn Hong Leong, Quek Leng Chan, trụ vững tại vị trí thứ hai khi tài sản tăng thêm một tỷ USD, lên 9,8 tỷ USD, nhờ doanh thu mạnh mẽ từ tập đoàn đa ngành của gia đình mình, hoạt động trong các lĩnh vực từ tài chính đến thực phẩm. Khối tài sản chung của anh chị em nhà Teh, người thừa kế ngân hàng Public Bank, tăng 9% lên 5,9 tỷ USD. Anh em nhà Koon Poh Keong, những “ông trùm” ngành nhôm, vươn lên vị trí thứ tư sau khi tài sản tăng nhẹ lên 5,4 tỷ USD.

Tổng cộng có 30 người giàu hơn so với năm trước. Một cái tên nổi bật là Jeffrey Cheah, nhà sáng lập tập đoàn bất động sản Sunway, đã bỏ túi thêm 600 triệu USD nhờ cổ phiếu tăng giá, nâng tổng tài sản lên ba tỷ USD. Sunway đang chuẩn bị niêm yết mảng chăm sóc sức khỏe vào năm sau.

Có ba gương mặt mới xuất hiện trong danh sách năm nay. Nổi bật là Lee Thiam Wah, nhà sáng lập chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất nước 99 Speed Mart, ra mắt ở vị trí số tám với tài sản 3,5 tỷ USD. Ông trở thành tỷ phú sau khi đưa công ty lên sàn vào tháng 9.2024, huy động được 532 triệu USD và được xem là thương vụ IPO lớn nhất Malaysia trong bảy năm qua.

Một cái tên mới khác là cựu sĩ quan cảnh sát Tan Boon Hock, hiện sở hữu chuỗi phòng khám laser mắt và công ty chuyên về hệ thống quản lý giao thông tích hợp AI. Xuất hiện ở vị trí số 5 là gia tộc Krishnan, thừa kế đế chế viễn thông, năng lượng của cố tỷ phú ẩn dật Ananda Krishnan, người qua đời vào tháng 11.2024 ở tuổi 86.

Người duy nhất quay lại bảng xếp hạng năm nay là Desmond Lim Siew Choon, chủ sở hữu các trung tâm thương mại khi Quỹ Pavilion Reit của ông hưởng lợi từ giá cho thuê cao hơn. Trong số những gương mặt rời khỏi danh sách có nhà phát triển bất động sản Lim Kang Hoo: cổ phiếu Iskandar Waterfront City suy giảm do chậm nộp kế hoạch tái cấu trúc tài chính đã được chờ đợi từ lâu. 

Mức tài sản tối thiểu để vào danh sách năm nay tăng nhẹ từ 320 triệu lên 335 triệu USD.

Lee Thiam Wah: Cửa hàng dẫn đầu

Đợt IPO của 99 Speed Mart Retail Holdings hồi tháng chín năm ngoái đã huy động được 532 triệu USD, trở thành thương vụ niêm yết công khai lớn nhất Malaysia trong vòng bảy năm qua. Thương vụ này đã đưa Lee Thiam Wah, nhà sáng lập chuỗi minimart này, chính thức gia nhập hàng ngũ tỷ phú và xuất hiện lần đầu trong danh sách những người giàu nhất đất nước ở tuổi 61.

Lee khởi nghiệp vào năm 1987 với một cửa hàng tạp hóa nhỏ tại thành phố cảng Klang, và từng bước xây dựng thành chuỗi cửa hàng tiện lợi gồm 2.750 điểm bán, vượt mặt đối thủ 7-Eleven tại Malaysia, nơi chỉ có chưa đầy 2.700 cửa hàng tính đến tháng 12. Một phần khoản tiền thu được từ IPO được ông dành cho kế hoạch mở rộng hệ thống, với mục tiêu cán mốc 3.000 cửa hàng vào cuối năm, đặc biệt nhắm tới việc phát triển tại các bang phía Đông Malaysia như Sarawak và Sabah.

“Với nguồn vốn từ IPO, chúng tôi có nền tảng vững chắc để đẩy nhanh tốc độ mở rộng và đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng,” Lee chia sẻ hồi tháng hai, khi công ty công bố lợi nhuận sau thuế năm 2024 tăng 23% lên 490,3 triệu ringgit.

Tan Boon Hock: Tầm nhìn rộng mở

Sau thời gian phục vụ trong lực lượng Cảnh sát Hoàng gia Malaysia, Tan Boon Hock, người vừa có màn ra mắt ở vị trí thứ 40 với khối tài sản 490 triệu USD, chuyển sang làm kỹ sư và thành lập công ty thầu điện vào năm 1984. Khoảng 10 năm sau, ông đã phát hiện một cơ hội mới: cung cấp dịch vụ phẫu thuật laser điều chỉnh tật cận thị.

Năm 1995, ông mở Trung tâm Chuyên khoa Mắt Optimax tại Kuala Lumpur, đơn vị sau này được niêm yết trên sàn chứng khoán vào năm 2020 dưới tên Optimax Holdings. Con gái ông Sandy, hiện là CEO, còn Tan giữ chức phó chủ tịch điều hành.

Ngay từ trước khi Optimax lên sàn, Tan đã đa dạng hóa hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực hệ thống điều phối giao thông. Năm 2007, ông đầu tư vào công nghệ kiểm soát giao thông và sau đó mua cổ phần tại ITMax System, công ty cung cấp các giải pháp thành phố thông minh tích hợp AI như giám sát bằng video và quản lý giao thông.

Năm 2022, ITMax thâu tóm công ty Sena Traffic Systems của Tan và chính thức niêm yết. Cổ phiếu của ITMax đã tăng 41% trong năm qua, nhờ giành được nhiều hợp đồng lớn tại Kuala Lumpur, Penang và Johor. Hiện công ty được điều hành bởi con trai ông, William.

Jeffrey Cheah: Phương án an toàn

Cổ phiếu Sunway đã tăng gần 20% trong năm qua, mang lại lợi nhuận ấn tượng cho các nhà đầu tư và giúp tài sản của nhà sáng lập kiêm Chủ tịch Jeffrey Cheah tăng thêm 600 triệu USD. Cheah, người từng biến một mỏ thiếc thành một đế chế bất động sản nổi tiếng với những khu đô thị hiện đại, đang dẫn dắt một đợt mở rộng đầy tham vọng trong mảng chăm sóc sức khỏe. Được hậu thuẫn bởi Quỹ GIC của Singapore, Sunway Healthcare hiện vận hành bốn bệnh viện, với một cơ sở sắp khai trương và năm cơ sở khác đang được lên kế hoạch xây dựng. Cheah xác nhận rằng đợt IPO của mảng chăm sóc sức khỏe, ban đầu dự kiến diễn ra vào năm 2027, hiện được dời lên năm sau.

Theo báo cáo, công ty đã huy động các ngân hàng đầu tư để chuẩn bị cho một thương vụ IPO trị giá 675 triệu USD, có khả năng trở thành một trong những thương vụ niêm yết lớn nhất tại Malaysia.

Trong năm 2024, Sunway ghi nhận lợi nhuận ròng tăng 56%, đạt 1,2 tỷ ringgit (269 triệu USD), trong đó mảng chăm sóc sức khỏe đóng góp khoảng 20%. Doanh thu cũng tăng 28% lên 7,9 tỷ ringgit. Tháng hai vừa qua, Sunway công bố kế hoạch xây dựng một tổ hợp dự án đa chức năng trị giá 578 triệu USD tại Johor Bahru, gần biên giới Singapore, phối hợp cùng Tổng công ty đường sắt đô thị Malaysia (MRT). Cheah vẫn lạc quan, chia sẻ qua email: “Tôi hoàn toàn tin rằng những năm tháng huy hoàng nhất của Sunway đang ở phía trước.”

Lim Kok Thay: Nước cờ chiến lược

Ông trùm sòng bạc Lim Kok Thay, sau gần hai thập niên giữ chức CEO tập đoàn gia đình Genting Group, cuối cùng đã tìm được người kế vị: Tan Kong Han, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành lâu năm của tập đoàn, và cũng là người “ngoại tộc” đầu tiên đảm nhận vị trí lãnh đạo cấp cao tại doanh nghiệp kinh doanh khu nghỉ dưỡng tích hợp sòng bạc. Năm nay 73 tuổi, ông Lim tiếp tục giữ vai trò chủ tịch điều hành.

Cùng lúc đó, Tan, người cũng giữ chức CEO tại công ty trồng cọ dầu Genting Plantations, đã nhường lại vị trí này cho cấp phó của mình: Lim Keong Hui, con trai cả của Lim Kok Thay. Ở tuổi 40, Keong Hui hiện cũng là phó tổng giám đốc tại Genting Group và tập đoàn giải trí – khách sạn Genting Malaysia, đơn vị sở hữu và vận hành khu nghỉ dưỡng Resorts World Genting. Anh đang tiếp tục di sản của ông nội quá cố, Lim Goh Tong, người đã khai sinh ra khu sòng bạc biểu tượng vào năm 1971.

Cuộc chuyển giao diễn ra trong bối cảnh Genting đối mặt với không ít thách thức. Lợi nhuận ròng năm 2024 của tập đoàn giảm 11%, xuống còn hai tỷ ringgit (tương đương 452 triệu USD), chủ yếu do nguồn thu giảm từ các sòng bạc tại Singapore và Mỹ, dù tổng doanh thu của tập đoàn vẫn nhích nhẹ lên 27,7 tỷ ringgit.

Tính đến nay, Lim (tài sản ròng: 1,8 tỷ USD) đã lèo lái tập đoàn Genting mở rộng ra thị trường quốc tế cũng như đa dạng hóa vào các lĩnh vực mới như năng lượng, bất động sản và công nghệ sinh học. Nước cờ mới nhất của ông là nâng cấp khu nghỉ dưỡng Resorts World Sentosa tại Singapore, với một dự án trị giá 6,8 tỷ SGD (5,1 tỷ USD), bao gồm việc xây thêm 700 phòng khách sạn tại hai tòa nhà mới ngay khu vực bờ sông.

______

Phương pháp

Danh sách này được tổng hợp dựa trên dữ liệu về sở hữu cổ phần và thông tin tài chính thu thập từ các gia đình và cá nhân liên quan, các sàn giao dịch chứng khoán, báo cáo thường niên, các nhà phân tích, cơ quan Chính phủ và các nguồn khác.

Giá trị tài sản ròng được tính dựa trên giá cổ phiếu và tỷ giá hối đoái vào thời điểm kết thúc phiên giao dịch ngày 7.4.2025. Đối với các công ty tư nhân, giá trị được ước tính dựa trên những công ty tương đương đang được niêm yết. Giá trị tài sản thời gian thực trên Forbes.com có thể phản ánh các mức định giá khác.

Danh sách này bao gồm cả tài sản cá nhân và tài sản gia đình, bao gồm những tài sản được chia sẻ giữa các thành viên trong gia đình và có thể khác với danh sách Tỷ phú Toàn cầu của Forbes, vốn chỉ tính tài sản cá nhân tính đến ngày 7.3.2025. Danh sách cũng có thể bao gồm những công dân nước ngoài có hoạt động kinh doanh, sinh sống hoặc có liên kết với Malaysia, hoặc công dân Malaysia hiện sống ở nước ngoài nhưng vẫn giữ mối liên hệ kinh doanh quan trọng trong nước. Ban biên tập giữ quyền điều chỉnh thông tin hoặc loại bỏ bất kỳ nhân vật nào khỏi danh sách nếu có thông tin mới được xác minh.

Biên dịch: Hoàng Thi— Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 7/8.2025