Tỉ phú mới nhất thế giới đến từ ngành công nghệ sinh học

Năm 1996, cô con gái sáu tuổi của Martine Rothblatt được chẩn đoán mắc bệnh tăng áp lực động mạch phổi hiếm gặp, không có thuốc chữa. Dù hi vọng mong manh Rothblatt, đồng sáng lập Sirius Satellite Radio cũng không từ bỏ.

Bà đã thành lập công ty công nghệ sinh học với mục tiêu tìm ra phương pháp điều trị cho con gái.

Năm 2018, Rothblatt trò chuyện với Forbes: “Tệ nhất là khi nghe bác sĩ nói rằng con gái bạn sắp chết. Lúc đó, tôi tự nhủ rằng tôi phải tìm cách nếu không con bé sẽ ra đi. Trước đây, nhiều người mắc căn bệnh này đều không thể cứu sống.” 

Gần 30 năm sau, con gái của Rothblatt vẫn khỏe mạnh và bước sang tuổi 30. Trong khi đó, giá cổ phiếu của công ty đại chúng niêm yết United Therapeutics tăng 54 lần so với mức giao dịch tại thời điểm chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) hồi năm 1999. 

Chỉ riêng trong năm 2024, giá cổ phiếu tăng vọt 50% và tăng 40% kể từ ngày 30.4 – đủ để đưa Rothblatt trở thành tỉ phú mới nhất thế giới.

Công ty có trụ sở tại Silver Spring, Maryland, đạt doanh thu 2,1 tỉ USD vào năm 2023. Phần lớn doanh thu đến từ 5 loại thuốc được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt để giúp điều trị chứng tăng áp lực động mạch phổi cho những bệnh nhân như con gái của Rothblatt. 

Nhiều nhà đầu tư quan tâm đến United Therapeutics kể từ khi công ty thông báo chương trình bổ sung để mua lại 1 tỉ USD cổ phiếu hồi tháng 3 vì họ tin rằng doanh thu từ các loại thuốc điều trị chứng tăng áp lực động mạch phổi tiếp tục tăng. Doanh thu từ thuốc Tyvaso tăng hơn 41% cũng góp phần đẩy giá cổ phiếu lên mức cao hơn. 

Vị tỉ phú 69 tuổi đảm nhận chức CEO điều hành công ty có vốn hóa 14,7 tỉ USD kể từ khi bà thành lập. Bà cũng góp phần thúc đẩy công ty con Revivicor gia nhập lĩnh vực cấy ghép tạng, đặc biệt sản xuất nội tạng lợn dùng để ghép cho bệnh nhân suy thận và tim giai đoạn cuối.

Joseph Thome, chuyên gia phân tích nghiên cứu cấp cao tại TD Cowen, cho biết: “Rất nhiều người đang chờ ghép thận và tim. Vì vậy, họ sẵn sàng sử dụng thận và tim lợn.”

Rothblatt là người hưởng lợi nhiều nhất về mặt tài chính từ thành công của United Therapeutics. Từ lâu nay, bà đã trở thành một trong những phụ nữ tự lập giàu có nhất nước Mỹ. Forbes ước tính bà sở hữu khối tài sản ròng 390 triệu USD vào năm 2015, sau khi công ty sản xuất Orenitram được dùng để điều trị thành công chứng áp lực động mạch phổi. 

Đến năm 2021, giá cổ phiếu của United Therapeutics ngày càng tăng, nâng tổng tài sản của bà lên khoảng 585 triệu USD. 

Với 650.000 cổ phiếu cùng các quyền chọn mua thêm cổ phiếu, tiền mặt tích lũy qua nhiều thập niên kinh doanh và bất động sản tại một số bang, Forbes ước tính hiện tổng tài sản ròng của Rothblatt đạt mốc 1 tỉ USD. Nhờ đó, bà góp mặt trong danh sách 35 nữ tỉ phú tự thân ở Hoa Kỳ. 

Con đường trở thành tỉ phú không hề dễ đi đối với Rothblatt. Bà sinh ra ở San Diego hồi năm 1954. Trong thời gian học chuyên ngành truyền thông tại Đại học California – Los Angeles (UCLA), bà có niềm đam mê âm nhạc. 

Trong chuyến tham quan cơ sở vệ tinh ở Seychelles, bà có ý tưởng sử dụng hệ thống vệ tinh để truyền tải nhạc đến người nghe trên khắp thế giới. Sau khi trở về Hoa Kỳ, bà không chỉ lấy bằng cử nhân luật mà còn có bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh của UCLA. 

Trước khi cùng sáng lập Sirius Satellite Radio năm 1990, bà từng làm luật sư cho một công ty viên thông Sirius Satellite Radio ở Washington, D.C., tiên phong sản xuất kênh phát thanh phục vụ những người lái ô tô. 

Năm 1993, bà dẫn dắt công ty tiến hành IPO. Ba năm sau, bác sĩ chẩn đoán con gái bà mắc chứng tăng áp lực động mạch phổi. Tại thời điểm đó, đây là căn bệnh có tỉ lệ tử vong cao trong vòng hai năm kể từ khi được chẩn đoán. Có tới 50.000 người ở Hoa Kỳ mắc chứng tăng áp lực động mạch phổi.

Rothblatt đã bán 3 triệu USD cổ phiếu SiriusXM để tài trợ các bác sĩ nghiên cứu tìm ra phương pháp điều trị. Tuy nhiên, dự án nghiên cứu không thành công. Bà không từ bỏ hi vọng nên bà quyết định thành lập United Therapeutics để tìm ra phương pháp chữa trị. 

Năm 1999, bà tiến hành IPO để huy động 66 triệu USD. Tại thời điểm đó, công ty công nghệ sinh học đạt doanh thu 54.000 USD nhờ khoản trợ cấp thuốc dành cho trẻ mồ côi từ FDA.

Ba năm sau, FDA phê duyệt loại thuốc đầu tiên điều trị chứng tăng áp lực động mạch phổi Remodulin của United Therapeutics dùng cho bệnh nhân ở Hoa Kỳ, Canada và Israel. Sau đó, hai loại thuốc mới tiếp tục nhận được sự phê duyệt của FDA. Kế tiếp là Tyvaso, thuốc điều giúp máu lưu thông dễ dàng hơn khi tập thể dục. 

Năm 2022, FDA phê duyệt TyvasoDPI, công thức bột khô thế hệ tiếp theo của Tyvaso. Từ đó, loại thuốc này giúp doanh thu của United Therapeutics tăng lên hơn 2 tỉ USD vào năm 2023.

Đầu năm 2024, nhà đầu tư lo lắng rằng loại thuốc điều trị chứng áp lực động mạch phổi Winrevair của Merck sẽ cạnh tranh trực tiếp với Tyvaso. Nhưng Ash Verma, giám đốc điều hành nghiên cứu vốn đầu tư vào lĩnh vực công nghệ sinh học tại UBS, cho biết bác sĩ kết hợp Winrevair với Tyvaso thay vì chỉ dùng một loại thuốc. 

Verma nói: “Đó không chỉ là một bước tiến lớn mà còn là mảng kinh doanh hấp dẫn. Hiện không có sự cạnh tranh.”

Tyvaso cũng đang trong giai đoạn thử nghiệm thứ ba để điều trị bệnh xơ phổi vô căn. United Therapeutics thông báo rằng dữ liệu về giai đoạn thử nghiệm này sẽ được công bố vào nửa cuối năm 2025, sớm hơn so với dự đoán ban đầu của các nhà đầu tư.

Năm 2011, Rothblatt cũng chuyển sang cung cấp phổi cho những trường hợp ghép phổi. United Therapeutics mua lại công ty công nghệ cấy ghép xenoRevivicor (công ty đã tạo ra cừu Dolly, động vật nhân bản vô tính đầu tiên) để phát triển tạng lợn. 

Vào năm 2022 và 2023, United Therapeutics thực hiện thành công hai ca ghép tim lợn biến đổi gene cho người. Hồi tháng 4, công ty cũng công bố ghép thành công thận lợn biến đổi gene cho người sống. Công ty đang đầu tư 100 triệu USD để xây dựng một cơ sở mới để nghiên cứu sâu hơn về phương pháp cấy ghép dị chủng.

Năm 2016, Rothblatt nói: “Tôi hi vọng sẽ có đủ nội tạng cho tất cả người bệnh.”

Biên tập: Gia Nhi

———————–

Xem thêm:

Danh sách: Những vị tỉ phú mới nổi bật nhất năm 2023
Những gương mặt tỉ phú mới nổi bật nhất năm 2021