Thế giới của Forbes: Câu chuyện về tinh thần doanh chủ trong 43 phiên bản quốc tế của chúng tôi.
Khắp thế giới, 43 ấn bản được cấp phép của Forbes có mặt khắp sáu châu lục, 69 quốc gia và vùng lãnh thổ bằng 31 ngôn ngữ. Tất cả cùng chung một sứ mệnh: tôn vinh tinh thần doanh chủ.
FORBES ECUADOR
Forbes Ecuador giới thiệu chân dung nhà lãnh đạo trẻ của Banco Guayaquil, ngân hàng hơn 100 năm tuổi và hiện là tổ chức tài chính lớn thứ tư tại quốc gia Nam Mỹ. Guillermo Lasso Alcívar, 40 tuổi, gia nhập ngân hàng cách đây 18 năm, chia sẻ phương châm điều hành trong vai trò CEO là “tập trung làm xuất sắc những điều bình thường.” Năm 2024, Banco Guayaquil đạt tổng tài sản 8,7 tỷ USD, có 2.865 nhân viên và phục vụ 2,5 triệu khách hàng.
FORBES bulgaria
Bogomil Balkansky, giám đốc điều hành công nghệ kỳ cựu kiêm nhà đầu tư mạo hiểm lâu năm tại Thung lũng Silicon xuất thân từ thành phố Stara Zagora ở miền Trung Bulgaria. Ông hiện là đối tác góp vốn tại quỹ đầu tư mạo hiểm Sequoia có trụ sở tại California kể từ khi sang Mỹ du học vào năm 1991. Bên cạnh tham gia hội đồng quản trị của một số startup Bulgaria, bao gồm hãng phần mềm Telerik, ông Balkansky (từng làm việc tại VMware và Google) đã thành lập một vườn ươm khởi nghiệp tại San Francisco vào năm 2019, đến nay đã hỗ trợ hơn 80 startup giai đoạn đầu từ khu vực Đông Âu.
FORBES GEORGIA
Elven Technologies, công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Sacramento, California, ra mắt tại Tbilisi vào năm 2019, chuyên phát triển khoang lưu trữ pin chống cháy dành cho các hãng xe điện như Tesla và Lucid. Những lớp vỏ bảo vệ này bao bọc pin lithium-ion, loại pin có nguy cơ tự bốc cháy ở nhiệt độ cực cao, gây thách thức lớn cho lực lượng cứu hỏa.
“Chúng tôi không tập trung vào việc ngăn chặn pin phát nổ – đó là ‘bài toán’ dành cho các công ty khác. Sứ mệnh của Elven là tạo ra giải pháp giúp bảo vệ, hạn chế thiệt hại về người và tài sản nếu sự cố xảy ra,” CEO Farid Ismayilzada chia sẻ.
FORBES Úc
Nếu bạn thấy những ý tưởng chính sách kinh tế của bà trùm khai khoáng Gina Rinehart nghe có vẻ quen thuộc, hãy nhớ rằng nữ tỷ phú 71 tuổi kiêm người giàu nhất nước Úc (ảnh dưới cùng bên trái) đã tham dự tiệc ăn mừng chiến thắng bầu cử của ông Donald Trump vào tháng 11.2024 tại bang Florida, Mỹ và cả lễ nhậm chức tổng thống sau đó ở Washington, D.C. “Để nước Úc vĩ đại, chúng ta cần mạnh tay cắt giảm thủ tục hành chính và các quy định Chính phủ, tránh lãng phí, giảm chi tiêu công, giảm nợ công kỷ lục rồi từ đó mới giảm được thuế,” bà chia sẻ với Forbes Úc.
FORBES GRUZIA
Nini Mosiashvili cùng các đồng sáng lập startup Helio AI (trụ sở tại Tbilisi) bắt đầu với mục tiêu tạo ra phần mềm đẩy nhanh quy trình đánh giá ứng viên, vốn rất tốn thời gian và tài nguyên. Một điểm then chốt: chương trình phải có khả năng đọc được tiếng Gruzia (với bảng chữ cái riêng biệt), điều họ cho rằng hiếm thấy ở các ứng dụng sẵn có.
Ra mắt vào cuối năm 2023, Helio hiện được 150 công ty tại sáu quốc gia sử dụng, bao gồm Uzbekistan và Azerbaijan (với ngôn ngữ địa phương của từng nước), và đã xử lý tổng cộng 300 ngàn bộ hồ sơ ứng viên. Hệ thống có thể đánh giá 500 hồ sơ chỉ trong chưa đầy 15 giây, đồng thời chấm điểm từng hồ sơ dựa trên mức độ phù hợp với nhu cầu tuyển dụng của doanh nghiệp.
FORBES Ý
Với tên công ty lấy cảm hứng từ cảnh một đứa bé dùng ý nghĩ bẻ cong một chiếc muỗng trong phim viễn tưởng The Matrix (1999), Luca Ferrari cho biết mục tiêu của công ty có trụ sở tại Milan, Ý là “định vị và thâu tóm những công ty có tiềm năng được quản lý hiệu quả hơn.”
Tới nay, các vụ thâu tóm của Bending Spoons bao gồm WeTransfer, Evernote, Brightcove và Meetup. Doanh thu thường niên đạt 706 triệu USD trong năm 2024 và vòng gọi vốn mới nhất đã nâng định giá công ty lên 2,6 tỷ USD, với tổng cộng 300 triệu người dùng hàng tháng ở mọi sản phẩm.
FORBES hàn quốc
Saeju Jeong rời Hàn Quốc vào năm 2005 với khoảng năm ngàn USD trong tay cùng một mục tiêu khởi nghiệp. Anh đến New York và ba năm sau làm đồng sáng lập Noom, startup công nghệ y tế số sau này trở thành kỳ lân với mức định giá hiện tại 1 tỷ USD.
Từ một ứng dụng di động theo dõi chế độ ăn và giảm cân, nay Noom cung cấp thêm công cụ quản lý căng thẳng, lo âu, tiểu đường và cao huyết áp. Doanh thu năm 2023 ước tính 500 triệu USD.
FORBES HUNGARY
István Tiborcz xếp thứ 15 trong danh sách 50 người giàu nhất Hungary do Forbes Hungary công bố gần đây, với khối tài sản ước tính hơn 370 triệu đô la Mỹ. Doanh nhân kiêm nhà đầu tư bất động sản này xuất thân từ một gia đình giàu có và kết hôn với Ráhel, con gái của thủ tướng theo đường lối cánh hữu Viktor Orbán, vào năm 2013.
Tài sản của Tiborcz đã tăng gấp đôi trong năm qua, một phần nhờ số cổ phần của ông tại Waberer’s Group—tập đoàn logistics hàng đầu châu Âu—và ngân hàng số Gránit Bank của Hungary, doanh nghiệp vừa lên sàn vào tháng 12.2024 trong thương vụ IPO lớn nhất tại Sở Giao dịch Chứng khoán Budapest suốt 25 năm qua.
FORBES U.A.E
Trong danh sách 100 Nữ Doanh nhân quyền lực nhất Trung Đông do Forbes Trung Đông công bố, UAE chiếm nhiều nhất với 46 người. Một trong số này là Mona Kattan, nữ doanh nhân kiêm influencer (người giàu sức ảnh hưởng trên mạng xã hội) người Mỹ gốc Iraq, 39 tuổi, sáng lập kiêm điều hành thương hiệu nước hoa Kayali tại Dubai, vốn cũng có mặt tại gần 2.600 cửa hàng ở 30 quốc gia.
Mới đây, công ty thông báo sẽ tách khỏi công ty mẹ Huda Beauty (do chị gái cô là Huda Kattan sáng lập và lãnh đạo) và sẽ do quỹ General Atlantic đồng sở hữu.
FORBES NHẬT BẢN
Ren Ito, Llion Jones và David Ha (ảnh dưới, từ trái sang) đồng sáng lập Sakana AI vào năm 2023 và kể từ đó đã huy động được hơn 230 triệu USD từ các nhà đầu tư tư nhân với mức định giá lên tới 1,5 tỷ USD. Có trụ sở tại Tokyo, startup “kỳ lân” này chuyên huấn luyện AI để nghiên cứu khoa học, gồm các công đoạn thu thập thông tin từ các mô hình ngôn ngữ khác, soạn bản thảo và phản biện khoa học. Một nhà đầu tư chia sẻ lý do ông tin vào Sakana vì “châu Á cần và chắc chắn sẽ có một nhà tiên phong AI giàu ảnh hưởng mới, Nhật Bản đang sẵn sàng cho vị thế đó.”
FORBES ISRAEL
“Tôi chưa từng nghĩ chủ nghĩa bài Do Thái vẫn là vấn đề của thời đại chúng ta,” tỉ phú quỹ đầu cơ Bill Ackman chia sẻ. “Tôi luôn xem đó là chuyện của quá khứ.”
Trong cuộc phỏng vấn mới đây với Forbes Israel, nhà đầu tư lừng danh Phố Wall nói về lý do ông lên tiếng chống lại làn sóng thù ghét người Do Thái trong bối cảnh xung đột Israel-Hamas leo thang năm 2024. Cùng năm, ông quyết định hủy niêm yết công ty khỏi sàn Euronext Amsterdam sau khi xảy ra các vụ tấn công nhằm vào cổ động viên bóng đá Israel tại thành phố này. Ackman cũng chia sẻ về hành trình chuyển đổi từ một nhà tài trợ lâu năm của Đảng Dân chủ sang ủng hộ Donald Trump, cùng thương vụ đầu tư thành công nhất năm 2024 của ông: chi 25 triệu đô la Mỹ để nắm giữ 4,9% cổ phần tại Sở Giao dịch Chứng khoán Tel Aviv–một quyết định mang lại lợi nhuận 100% tính đến thời điểm hiện tại.
FORBES KAZAKHSTAN
Kassym Kabylgali (trái) và Daniil Matskevich, hai cựu thành viên danh sách Forbes Kazakhstan 30 Under 30, đã sáng lập công ty khởi nghiệp Squares vào năm 2021, theo mô hình kinh tế chia sẻ. Đặt trụ sở tại Almaty, Squares cung cấp nền tảng liệt kê các địa điểm cho thuê, phù hợp với đa dạng nhu cầu từ hội nghị doanh nghiệp, tiệc cưới đến không gian làm việc chung, đồng thời cung cấp các dịch vụ đi kèm như phục vụ tiệc hay thiết kế. Hiện công ty này có khoảng 2.000 địa điểm tại 10 thành phố ở Kazakhstan và Georgia.
Ý tưởng thành lập doanh nghiệp được khởi xướng từ chính trải nghiệm của Matskevich khi còn làm tại một công ty dịch vụ tiếp thị và gặp khó khăn trong việc tìm studio chụp ảnh phù hợp cho khách hàng. Mục tiêu tiếp theo của Squares là mở rộng sang Kyrgyzstan, Uzbekistan và Texas—nơi Matskevich đang sinh sống.
FORBES ba lan
Suốt từ tháng 9.2024 đến nay, dư luận Ba Lan bị cuốn vào câu chuyện gia đình đầy kịch tính của tỷ phú truyền thông Zygmunt Solorz. Ở tuổi 68, Solorz, người sở hữu phần lớn khối tài sản 2,6 tỷ USD nhờ công ty truyền hình trả tiền hàng đầu Ba Lan, Cyfrowy Polsat, chia sẻ với Forbes Ba Lan rằng ông đã loại bỏ ba người con trưởng thành khỏi danh sách thừa kế vào tháng 8.2024. Đến tháng 12 năm đó, truyền thông Ba Lan đưa tin một tòa án đã chỉ định một quản trị viên giám sát các pháp nhân Solorz dùng để nắm giữ công ty, khiến quyền kiểm soát của ông suy giảm đáng kể.
Theo hồ sơ, các con ông cho rằng vợ của Solorz đang hạn chế việc cha con họ tiếp xúc nhau và đang thay ông đưa ra nhiều quyết định quan trọng.
FORBES SLOVAKIA
“Đầu tư mạo hiểm là lĩnh vực khó khăn nhất tôi từng làm,” Ján Kasper, doanh nhân kỳ cựu người Slovakia, chia sẻ. Ở tuổi 69, ông đã gây dựng nhiều công ty trong ngành viễn thông, giao thông, đồng thời đầu tư vào bất động sản và năng lượng trước khi bước chân vào lĩnh vực đầu tư mạo hiểm vào năm 2020. Đó cũng là năm ông đồng sáng lập ZAKA. Đến nay, quỹ có trụ sở tại Prague này đã rót 12 triệu đô la Mỹ vào 60 công ty khởi nghiệp giai đoạn tiền hạt giống và hạt giống, tập trung vào lĩnh vực y tế và khoa học đời sống. Kasper nhìn nhận rõ những rủi ro lớn khi đầu tư vào các công ty khởi nghiệp, cũng như thách thức của hệ sinh thái khởi nghiệp châu Âu so với Thung lũng Silicon.
“Chúng tôi không phải là một thị trường thống nhất với một ngôn ngữ chung,” ông nói. “Rào cản về văn hóa và ngôn ngữ chỉ gây kìm hãm sự tăng trưởng bùng nổ.”
FORBES CỘNG HÒA mauritius
“Chúng tôi thấy mình bị cô lập hoàn toàn giữa biển khơi… và quy mô chúng tôi đã quá lớn với một thị trường quá nhỏ.”
—Jan Boulle, chủ tịch tập đoàn đa ngành IBL Group của Mauritus, cho biết. Boulle ghi nhận công lao của CEO Arnaud Lagesse trong việc hợp nhất danh mục đầu tư của gia tộc Lagesse và sáp nhập với Ireland Blyth Limited vào năm 2016, từ đó hợp nhất nhiều mảng kinh doanh như nông nghiệp, dịch vụ tài chính, hậu cần và nhiều lĩnh vực khác về dưới một mái nhà chung.
Hiện công ty có doanh thu 2 tỷ USD và hoạt động tại 22 quốc gia.
FORBES nam phi
Cứ năm người trưởng thành ở châu Phi thì có một người khởi nghiệp—tỉ lệ cao hơn bất kỳ châu lục nào khác. Forbes Africa tôn vinh 15 “solopreneur”—những doanh nhân khởi nghiệp đơn độc, lèo lái doanh nghiệp nhỏ với rất ít hoặc không có nhân sự hỗ trợ, đồng thời nêu bật các hệ thống hỗ trợ tạo việc làm để phát triển theo hướng khởi nghiệp. Trong số đó có Thando Makhubu (thứ hai từ phải sang) đã mở cửa hàng kem Soweto Creamery vào năm 2020 nhờ một khoản trợ cấp thất nghiệp từ Chính phủ.
Đến nay, cửa hàng của anh đã thu hút 60.000 người theo dõi trên Instagram. Trong khi đó, Glorinah Khutšo Mabaso (giữa) xây dựng thương hiệu Renaissance Design tại Pretoria, chuyên thiết kế giấy dán tường, đồ trang trí và thời trang mang họa tiết bộ lạc đầy màu sắc. Cô điều hành doanh nghiệp chỉ với sự hỗ trợ của một trợ lý ảo.
FORBES Thụy Sĩ
“Nếu bạn không ngừng chinh phục những điều lớn lao, thất bại là điều khó tránh. Khi đó, bạn phải đứng dậy và rèn luyện tốt hơn nữa – như một vận động viên.”
—David Allemann, đồng sáng lập kiêm đồng chủ tịch điều hành thương hiệu On (Zurich). Ông đặt mục tiêu đưa On (niêm yết trên NYSE) trở thành cái tên dẫn đầu trong ngành thời trang thể thao cao cấp. Ra mắt cách đây 15 năm, On ghi dấu ấn với dòng giày hợp tác cùng huyền thoại quần vợt Roger Federer (cũng sở hữu cổ phần). Năm 2024, doanh thu của On vượt hai tỉ đô la Mỹ và cổ phiếu của Allemann hiện trị giá hơn 800 triệu đô la Mỹ.
FORBES việt nam
Tập đoàn nông nghiệp Tân Long Group, có trụ sở tại Hà Nội, Việt Nam đạt doanh thu mỗi năm khoảng hai tỷ USD nhờ sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng như điều, thức ăn chăn nuôi, gạo, thịt heo và nhiều sản phẩm khác.
Chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với Forbes Việt Nam, Chủ tịch Trương Sỹ Bá tiết lộ kế hoạch tăng trưởng dài hạn, với mục tiêu đưa mỗi mảng kinh doanh đạt doanh thu hàng trăm triệu USD mỗi năm từ nay đến năm 2030.
Biên dịch: Vương Đỗ — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 3/6.2025