Tập đoàn năng lượng Thái Lan chật vật giảm phát thải khí nhà kính

PTT là tập đoàn năng lượng khổng lồ của Chính phủ Thái Lan, xem phát triển xe điện là chiến lược then chốt thời gian tới. PTT đã xây nhà máy xe điện liên doanh với Foxconn ở tỉnh Chonburi năm 2022, với vốn đầu tư 1,1 tỷ USD, dự kiến hoàn thành năm 2024, với công suất 50.000 xe mỗi năm.

Mục đích ban đầu của nhà máy, là sản xuất theo hợp đồng với các hãng Trung Quốc không có cơ sở tại Thái Lan. Tuy nhiên tháng trước truyền thông địa phương cho biết, việc xây dựng nhà máy đã bị tạm dừng. PTT không tiết lộ thông tin chi tiết, nhưng có đồn đoán họ muốn rút vốn khỏi liên doanh.

Hiện nay, khoảng 90% mảng kinh doanh của PTT liên quan đến nhiên liệu hóa thạch. Phần còn lại là khai khoáng, dược phẩm, đồ ăn và một số linh vực khác. Khi xu thế giảm khí thải để ngăn nóng lên toàn cầu ngày càng phổ biến, PTT bị chỉ trích vì sự phụ thuộc lớn vào nhiên liệu hóa thạch.

Năm 2023, PTT công bố kế hoạch đầu tư 2,9 tỷ USD đến năm 2027, để chuyển sang mô hình kinh doanh thân thiện với môi trường hơn. Tập đoàn đã ra mắt một số công ty con. Ví dụ mở trạm hydro đầu tiên của Thái Lan, và phát triển công nghệ thu giữ – lưu trữ carbon. PTT đặt mục tiêu năm 2030 sẽ giảm 15% khí nhà kính so với năm 2020, và phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.

Sản xuất xe điện là hoạt động quan trọng, nhằm tiến tới mục tiêu trên. Tuy nhiên kế hoạch bị đe dọa, do thị trường xe hơi Thái Lan có dấu hiệu đi xuống.

Doanh số bán xe điện tại quốc gia này tăng mạnh lên 76.000 chiếc năm 2023, gần gấp 8 lần năm 2022, nhưng tụt trở lại trong năm 2024. Doanh số bán hàng trong tháng 10 giảm 30% so với cùng kỳ năm trước. Nguyên nhân bởi các ngân hàng xiết chặt điều kiện vay mua ô tô, trong lúc tình trạng nợ hộ gia đình lên cao.

PTT cũng tính toán sai nhu cầu sản xuất xe điện theo hợp đồng từ các hãng Trung Quốc. Các công ty Trung Quốc đã và đang xây dựng nhà máy riêng tại Thái Lan. Ví dụ BYD thâm nhập toàn diện vào thị trường này từ năm 2022.

Ban lãnh đạo mới của PTT đang tính toán lại chiến lược về xe điện. Chủ tịch kiêm CEO Kongkrapan Intarajang, người nhậm chức tháng 5.2024 cho biết, họ đang cân nhắc theo đuổi tăng trưởng ở bộ phận nhiên liệu phi hóa thạch như hiện nay hay thay đổi.

PTT vừa công bố báo cáo, 9 tháng đầu năm 2024, lợi nhuận của tập đoàn tăng 2% lên 2,32 tỷ USD, trong khi đó doanh thu tăng 1%.

Mặc dù thu nhập ổn định, ban lãnh đạo mới vẫn muốn tái cấu trúc. PTT đã quyết định không tiếp tục mảng nhà hàng bán thức ăn nhanh, cũng như ngưng sản xuất nhựa.

Xem xét lại kế hoạch sản xuất xe điện, cũng là 1 phần quá trình tái cấu trúc. Các quyết định quan trọng có thể được đưa ra trong những ngày tới.

Chính phủ Thái Lan cam kết đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Thời gian qua, nhiều chính sách ưu đãi những ngành công nghiệp xanh đã được đưa ra, cũng như nhà nước ban hành hệ thống giá điện mặt trời mới.

Tuy vậy, nhà máy xe điện của PTT và Foxconn không nhận được khoản trợ cấp đáng kể nào. Đó là lý do công ty được cho khó có thể tự mình thu hồi vốn.

(Biên dịch: NVP)