Năm 2023 là một năm không mấy suôn sẻ đối với những người giàu nhất Trung Quốc, khi hoạt động sản xuất thu hẹp và xuất khẩu suy giảm giữa bối cảnh căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung. Bên cạnh đó, thị trường bất động sản lún sâu vào vòng xoáy khủng hoảng với một vài doanh nghiệp tên tuổi tuyên bố vỡ nợ. Do đó, tổng giá trị tài sản của 100 người giàu nhất Trung Quốc trong năm 2023 đã giảm từ 907,1 tỉ đô la Mỹ xuống còn 895 tỉ đô la Mỹ.
Trong năm 2023, Chung Thiểm Thiểm (Zhong Shanshan), chủ tịch hãng nước đóng chai Nongfu Spring, có năm thứ ba liên tiếp giữa danh hiệu người giàu nhất Trung Quốc, mặc dù khối tài sản của ông giảm từ 62,3 tỉ USD xuống còn 60,1 tỉ USD. Tuy tỉ lệ sở hữu trong Beijing Wantai Biological Pharmacy, công ty phát triển vaccine và thiết bị chẩn đoán các loại bệnh truyền nhiễm bao gồm COVID-19, giảm xuống, nhưng doanh nhân họ Chung không thiệt hại nhiều về tài sản khi Nongfu Spring có vị thế vững chắc tại thị trường nội địa.
Trương Nhất Minh (Zhang Yiming), nhà sáng lập của ByteDance, củng cố vị trí thứ hai, song giá trị tài sản ròng giảm từ 49,5 tỉ đô la Mỹ xuống 43,4 tỉ đô la Mỹ khi nền tảng chia sẻ video ngắn TikTok tiếp tục đối mặt với những khó khăn từ các cơ quản quản lý trên thế giới.
Hoàng Tranh (Colin Huang), nhà sáng lập tập đoàn thương mại điện tử PDD Holdings, là thành viên có mức tăng tài sản lớn nhất cả tỉ lệ phần trăm và đồng đô la. Thành công của ứng dụng mua sắm giá rẻ Pinduoduo và phiên bản quốc tế Temu trong việc chinh phục khách hàng trên toàn thế giới đã tăng gấp đôi giá trị tài sản của Hoàng Tranh lên 36,2 tỉ đô la Mỹ, nhảy sáu bậc từ vị trí thứ chín lên đứng thứ ba.
Cái tên khác chứng kiến tài sản tăng lên là doanh nhân game trực tuyến Đinh Lỗi (William Ding). Việc NetEase ra mắt hai tựa game bom tấn mới trong năm 2022 đã giúp khối tài sản của nhà sáng lập này tăng 71% lên 32 tỉ đô la Mỹ. Đinh Lỗi đứng thứ năm trong danh sách những người giàu nhất Trung Quốc, tăng ba bậc so với năm 2022.
Trong khi đó, Robin Zeng, chủ tịch hãng sản xuất pin xe điện hàng đầu thế giới CATL, đã rơi từ vị trí thứ ba trong năm 2022 xuống thứ sáu với giá trị tài sản ròng 25,8 tỉ đô la Mỹ. Nguyên nhân do CATL đang để mất thị phần nội địa vào tay các đối thủ cạnh tranh có quy mô nhỏ hơn.
Nhìn chung, danh sách năm 2023 có bốn mươi hai thành viên giàu hơn so với năm ngoài, trong khi bốn mươi cái tên khác chứng kiến tài sản đi xuống, bao gồm cả những doanh nhân hoạt động trong lĩnh vực điện mặt trời chịu ảnh hưởng từ giá cả giảm mạnh. Đơn cử như Jin Baofang, chủ tịch hãng sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời JA Solar, ghi nhận giá trị tài sản “bay hơi” hơn 50% xuống còn 5 tỉ đô la Mỹ. Tuy tài sản giảm, Jin Baofang vẫn góp mặt trong danh sách lần này.
Dương Huệ Nghiên (Yang Huiyan), nữ chủ tịch của nhà phát triển bất động sản Country Garden, cũng giảm giá trị tài sản. Từng giữ danh hiệu nữ tỉ phú giàu nhất châu Á, Dương Huệ Nghiên đã tụt đến 24 bậc xuống vị trí thứ 93 khi Country Garden thông báo vỡ nợ trái phiếu đô la Mỹ vào giữa tháng 10 vừa qua.
Khối tài sản của Dương Huệ Nghiên, sở hữu cùng gia đình, đã mất gần 90% giá trị xuống còn 3,6 tỉ đô la Mỹ trong hai năm qua khi Country Garden không nằm ngoài tác động từ cuộc khủng hoảng nợ giữa bối cảnh thị trường bất động sản Trung Quốc lao dốc. Giờ đây, nữ doanh nhân 42 tuổi đang phải lèo lái Country Garden, công ty mà bà tiếp quả từ người cha Dương Quốc Cường từ tháng 3.2023, vượt qua khó khăn.
Doanh nhân về vật liệu đồng Wang Wenyin, nhà sáng lập tập đoàn tư nhân Amer International Group đứng thứ 14 với giá trị tài sản 12,7 tỉ đô la Mỹ. Tuy vậy, ông đã gặp một vài rắc rối sau khi chốt lại số tài sản ròng.
Vào ngày 27.10, Wang Wenyin từ chức chủ tịch Amer chỉ ba ngày sau khi tòa án ở Thành Đảo ra phán quyết đóng băng số cổ phần của ông trong công ty này. Trước đó, Wang Wenyin đã bị tòa án địa phương hạn chế các khoản chi tiêu có giá trị cao do liên quan đến tranh chấp hợp đồng.
Sau khi trừ đi số cổ phần bị niêm phong, khối tài sản của Wang Wenyin hiện dưới 6,7 tỉ đô la Mỹ, đứng thứ 44 trong danh sách năm nay.
Danh sách năm 2023 chào đón ba gương mới mới, gồm Wu Xiangdong, nhà sáng lập kiêm chủ tịch công ty sản xuất rượu ZJLD Group (niêm yết cổ phiếu tại Hong Kong vào tháng 4.2023) và Zhu Yi, người đã trở thành tỉ phú sau khi hãng dược phẩm Biokin Pharmaceutical phát hành công khai lần đầu (IPO) trên sàn chứng khoán Thượng Hải hồi tháng 1.2023. Cái tên còn lại là Jian Yao, vợ cũ của Xu Hang – nhà đồng sáng lập công ty sản xuất thiết bị y tế Mindray, lần đầu góp mặt trong danh sách này sau khi hai người ly hôn.
Danh sách năm nay chào đón 14 cái tên quay trở lại. Nhóm này gồm Li Xiang, nhà sáng lập hãng xe điện Li Auto, sở hữu khối tài sản 7,4 tỉ đô la Mỹ với vị trí thứ 34. Giá cổ phiếu Li Auto tăng lên khi các mẫu xe điện của công ty này, trang bị ghế ngồi rộng rãi và có quãng đường di chuyển dài, trở nên phổ biến với những gia đình đông thành viên.
Có 17 thành viên rời khỏi nhóm 100 người giàu nhất Trung Quốc năm 2023, 10 cái tên trong số đó hoạt động trong các lĩnh vực pin điện tử, điện mặt trời và ngành nghề liên quan. Chủ tịch Mindray Li Xiting và chủ sở hữu chuỗi nhà hàng lẩu Trương Dũng (Zhang Yong) đều đã chuyển sang danh sách những người giàu nhất Singapore.
Giá trị tài sản ròng tối thiểu để lọt vào danh sách năm 2023 là 3,4 tỉ đô la Mỹ, giảm từ mốc 3,5 tỉ đô la Mỹ của năm ngoái.
Biên dịch: Minh Tuấn
