Sự lên ngôi của ứng dụng ghi chép Notion

Đầu năm 2021, Notion trở thành hiện tượng trên nền tảng video ngắn TikTok. Đây là một điều hiếm khi xảy ra với các công ty khởi nghiệp phần mềm. Ngày 4.1, hàng triệu người dùng phát hiện dịch vụ này đã bị sập khi đăng nhập vào ứng dụng. Sau một tháng, sự cố này lại tái diễn và mạng xã hội Twitter tràn ngập những bài đăng bày tỏ sự “khủng hoảng” của người dùng.

Notion không còn xa lạ với việc lượng người dùng tăng lên. Trong năm 2020, ứng dụng này đã chứng kiến số người dùng tăng gấp 5 lần, với sự xuất hiện thêm của các nhân viên văn phòng, những người ưa ghi chép và các cá nhân ưa tổ chức chuyển sang làm việc trực tuyến trong mùa dịch.

Tháng 4.2020, Notion có giá trị 2 tỉ USD. Tuy vậy ứng dụng này không lường trước được sự xuất hiện của thế hệ Z – những người yêu thích các công cụ ghi chú mang thiết kế tối giản đã đăng tải những đoạn video hàng triệu lượt xem và trăm nghìn lượt thích. Các video này đã thu hút thêm hàng nghìn người dùng mới và khiến những người vận hành Notion kinh ngạc.

Notion cũng gặp rắc rối lớn với nhóm khách hàng doanh nghiệp như Adobe, Headspace và Figma. Startup này đã mất nửa năm để cải tổ lại cơ sở hạ tầng nhằm giải quyết tình trạng tải dữ liệu chậm và đối phó với đợt tăng người dùng tiếp theo. “Đây là một thách thức thú vị. Chúng tôi cảm thấy là công ty đang rất may mắn,” Askahy Kothari, giám đốc điều hành của Notion chia sẻ.

Sự phổ biến của nền tảng cũng như nền văn hóa làm việc trực tuyến được xây quanh ứng dụng đã giúp Notion tiếp tục thu hút các nhà đầu tư. Sau nhiều năm gọi vốn quy mô nhỏ, CEO Ivan Zhao và những người cộng sự đang tìm cách đẩy nhanh quá trình phát triển công ty. Notion đã gọi được 275 triệu USD trong vòng vốn mới do Coatue Management và Sequoia dẫn dắt cùng sự tham gia của Base10 Partners. Thương vụ này đã nâng giá trị của công ty lên 10 tỉ USD.

Trong một bài phỏng vấn, Kothari và Olivia Nottebohm – giám đốc kinh doanh của Notion cho biết khoản đầu tư sẽ được sử dụng để thúc đẩy ứng dụng liên kết, phát triển hơn cũng như củng cố bộ máy vận hành để đáp ứng nhu cầu quy mô kinh doanh quốc tế và nhu cầu của các khách hàng lớn. Notion vẫn còn phần lớn số tiền 50 triệu USD công ty đã kêu gọi vào năm ngoái và có thể thực hiện thêm nhiều thương vụ mua lại, Kothari cho biết.

Notion đặt trụ sở đặt San Francisco và có các văn phòng tại Dublin, New York, Tokyo và Hyderabad, nơi gần dây công ty đã mua lại startup Automate.io. Chưa công bố lợi nhuận, nhưng lượng người dùng gia tăng của Notion có thể khiến cho nhiều công ty khác phải cảm thấy ghen tị.

Công ty tuyên bố có 20 triệu người dùng, tăng từ con số một triệu người dùng năm 2019, và bốn triệu người dùng ghi nhận vào tháng 4. Cộng đồng của ứng dụng trên nền tảng mạng xã hội Reddit có 150.000 người, gấp 10 lần nhóm cộng đồng người dùng của Slack và gấp sáu lần so với Zoom.

80% người dùng và 70% doanh số của Notion đến từ các thị trường ngoài nước Mỹ. Nhóm người dùng sử dụng tiếng Hàn của Notion trên Facebook hiện có hơn 30.000 thành viên, trong khi nhóm sử dụng tiếng Ả Rập có khoảng 50,000 thành viên.

Công ty hiện có đội ngũ 200 nhân sự, tăng từ khoảng 40 người giai đoạn mùa xuân vừa rồi. Dù có trợ giúp cho các chuyên viên tư vấn độc lập xây dựng nền tảng kinh doanh trên ứng dụng để giúp người dùng sử dụng công cụ, Notion vẫn chưa có kế hoạch bổ sung thêm dịch vụ chuyên nghiệp thời gian tới.

Trong vòng vốn gần nhất, Notion đã tìm đến Coatue và Sequoia. Coatue đã từng đầu tư một khoản tiền nhỏ vào Notion trong vòng gọi vốn lần trước do Index Ventures dẫn dắt. Trong nhiều tháng liên tiếp, quỹ đã hỗ trợ Notion thông qua quá trình đào tạo và giới thiệu các nhân sự như Nottebohm, cựu giám đốc của Google và Dropbox.

Theo Caryn Marooney, tổng giám đốc của Coatue, công ty đầu tư của bà ấn tượng với Notion không chỉ vì sản phẩm chất lượng, mà còn tính cách “nói là làm” của lãnh đạo. “Chúng tôi nhìn thấy phẩm chất này trong những người đứng đầu công ty khi họ tuyển dụng, xác định hành động cần làm và thực thi hành động”, bà cho biết.

Thông qua Scout program, Sequoia nắm giữ một phần Notion. Nhưng bản thân giám đốc Mike Vernal khi còn là nhà đầu tư thiên thần cũng đã biết đến đội ngũ nhân sự của Notion. Trong những năm còn là phó chủ tịch mảng Sản phẩm và Kỹ thuật tại Facebook, ông cũng từng làm việc với Marooney, khi ấy đảm nhiệm chức vụ phó chủ tịch mảng Truyền thông Toàn cầu.

Trong vòng gọi vốn, Notion đã gặp Hasani Caraway, giám đốc pháp chế của Base10 – đơn vị đầu tư mới do một người da màu điều hành và ấn tượng với cam kết quyên tặng một nửa lợi nhuận từ khoản đầu tư gần đây để làm học bổng cho các trường đại học dành cho sinh viên người Mỹ gốc Phi.

Dù giá trị và những nhà đầu tư của Notion trở thành tâm điểm trong thời điểm có nhiều thương vụ gọi vốn có giá trị lớn dành cho những startup phần mềm mới nổi, công ty vẫn đang tham gia vào lĩnh vực “chật chội” bao gồm các ông lớn công nghệ và startup khác như công ty kỳ lân mới Coda và “kẻ thách thức” Roam Research.

Theo Kothari, điểm khác biệt hiện nay nằm ở cộng đồng người dùng của Notion. “Những người này tin rằng họ có thể sáng tạo nên điều gì đó, vậy nên họ dành tình yêu và đam mê cho ứng dụng. Notion đang trở thành nơi mọi người sáng tạo ra những điều tuyệt vời và xây dựng doanh nghiệp trên chính nền tảng này”.

Tuy vậy, như những công ty phần mềm lâu năm, triển vọng kinh doanh của Notion sẽ đối diện với vấn đề : mở rộng quy mô trong những tổ chức lớn mà không trở nên khó kiểm soát hoặc hạ năng suất. Thương vụ Notion mua lại Automate đã diễn ra sau khi công ty nhận ra trong những tổ chức và doanh nghiệp lớn, các nhóm nhân viên khác nhau liên kết ứng dụng Notion với các công cụ đặc thù cho công việc của họ. Chẳng hạn nhân viên tiếp thị sẽ kết nối Notion với Marketo, hoặc bộ phận hỗ trợ nhân sự sẽ tích hợp nền tảng với với Zendesk.

Trong tương lai, Notion hi vọng sẽ trở thành “ngôi nhà chung” thúc đẩy tạo ra nội dung mới và cập nhật những ứng dụng như trên từ trong chính phần mềm của công ty bằng APIs.

Điều này đồng nghĩa thời gian truyền tải dữ liệu – vấn đề từng bị khách hàng phản ánh – của Notion sẽ bị quan sát kĩ lưỡng hơn nữa. Công ty cũng có khả năng đương đầu với làn sóng người dùng mới từ TikTok hoặc nền tảng khác. Notion đã lên kế hoạch khi lượng người dùng tiếp tục gia tăng từ đại dịch. “Một năm trước, chúng tôi từng băn khoăn rằng liệu việc này có kéo dài mãi? Hiện tôi cho rằng chúng tôi đã vượt ngưỡng đó một chút”, Nottebohm cho biết.

“Tôi có cảm giác 18 tháng vừa qua như hiện tượng ‘thiên nga đen’ (tức những sự kiện khó lường có tác động lớn) diễn ra nối tiếp nhau vậy. Nhưng tôi lại có một linh cảm tốt về giai đoạn tiếp theo cho quy mô của ứng dụng. Chúng tôi đã sẵn sàng để tiếp nhận thêm hiệu ứng từ TikTok,” Kothari nhấn mạnh về việc Notion đã hoàn thành cải tổ lại cơ sở hạ tầng và sẵn sàng cho làn sóng người dùng tiếp theo.

Biên dịch: Minh Tuấn