Nữ tỷ phú muốn “nước Úc vĩ đại trở lại”

Đã hơn ba thập niên trôi qua, kể từ khi Gina Rinehart tiếp quản tập đoàn khai khoáng Hancock Prospecting với vai trò chủ tịch điều hành sau khi cha bà, ông Lang Hancock (một nhà thám hiểm sở hữu quyền khai thác những mỏ quặng sắt giàu nhất thế giới, qua đời), bà đã tái cấu trúc và biến Hancock thành một trong những công ty tư nhân có doanh thu lớn nhất nước Úc. Tuy nhiên, Rinehart, hiện 71 tuổi, chia sẻ qua email với Forbes Úc rằng bà muốn được nhớ đến như một người đấu tranh cho ngành khai khoáng và nông nghiệp.

Hancock Prospecting đạt lợi nhuận ròng kỷ lục 5,6 tỷ đô la Úc (3,6 tỷ đô la Mỹ) trên tổng doanh thu 14,7 tỷ đô la Úc vào năm tài khóa kết thúc tháng 6.2024, chủ yếu nhờ hoạt động khai thác quặng sắt Roy Hill tại Pilbara với sản lượng vận chuyển kỷ lục trong giai đoạn này. Khí gas tự nhiên là một phần quan trọng trong kế hoạch phát triển của công ty.

Tháng 11.2024, Hancock Prospecting đã khai trương cơ sở Senex Energy tại Queensland, dự kiến sẽ cung cấp khoảng 10% nhu cầu hàng năm của khu vực bờ đông nước Úc. 

Một điều cũng gây chú ý không kém là việc bà công khai ủng hộ ông Donald Trump, khi tham dự buổi tiệc mừng chiến thắng của ông tại Florida và sau đó có mặt trong lễ nhậm chức của ông tại Washington, D.C.

Forbes Úc: Bà hình dung Hancock sẽ phát triển ra sao trong 30 năm tới?

Gina Rinehart: Chúng tôi muốn thấy Hancock tiếp tục phát triển và mở rộng tại Úc; tuy nhiên, chúng tôi cũng đang phải đối mặt với thách thức ngày một tăng đến từ phía Chính phủ, vốn khiến việc đầu tư vào Úc ngày càng khó khăn.

Theo Hội đồng Khoáng sản Úc, khoảng 80% các dự án tài nguyên lớn trong danh sách các dự án trọng điểm sẽ không được triển khai. Đây là hậu quả của bộ máy hành chính quan liêu, quy định khắc nghiệt và các chính sách mang nặng tính ý thức hệ mà thiếu cân nhắc đến mức sống của người dân Úc. Sự lãng phí và chi tiêu quá mức của Chính phủ khiến thuế tăng cao và làm cho việc đầu tư vào đất nước chúng ta kém hấp dẫn.

Úc không phải nước duy nhất trên thế giới có tài nguyên thiên nhiên. Nước Mỹ dưới thời Tổng thống Trump và Argentina dưới thời Tổng thống Javier Milei đang đưa ra những chính sách hợp lý cùng cam kết cắt giảm đáng kể thủ tục hành chính, quy định và thuế suất nhằm thu hút đầu tư. Những dự án đó sẽ giúp nâng cao mức sống của đất nước họ, nhưng đồng thời cũng làm giảm động lực đầu tư vào Úc.

Bà từng phát biểu ủng hộ chiến lược “Nước Mỹ trên hết” của ông Donald Trump và cũng từng đề xuất Úc nên có một chính sách “Nước Úc trên hết” tương tự?

Câu nói của Tổng thống Trump rất đơn giản: “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại.” Đây chính là điều chúng ta cần ở đây: “Làm nước Úc vĩ đại trở lại.” Việc này đòi hỏi các chính trị gia của chúng ta phải thật sự mong muốn người Úc được hưởng lợi từ việc quay lại con đường phát triển theo hướng đi lên.

Chúng ta nên luôn đặt câu hỏi cho các chính trị gia: liệu chính sách và hành động của họ đang dẫn nước Úc theo hướng lên hay xuống? Hướng “lên” nghĩa là tăng đầu tư, giúp mức sống, cơ hội việc làm và thu nhập tăng theo tương ứng, tăng tỉ trọng năng lượng ổn định cũng như tăng khả năng sẵn sàng phòng vệ (về mặt quân sự). Trong vài năm gần đây, chúng ta đã trải qua nhiều con đường hướng “xuống,” với số lượng doanh nghiệp phá sản cao kỷ lục và nhiều cuộc khủng hoảng về mặt quản lý (nhà ở, tỷ lệ tội phạm tăng cao, lãng phí ngân sách Chính phủ, đường xá, bệnh viện và khủng hoảng y tế…)

Tầm quan trọng của khí đốt đối với tương lai của Hancock Prospecting?

Khí đốt là điều thiết yếu đối với tương lai nước Úc, nếu chúng ta muốn giữ cho đèn sáng và các nhà máy hoạt động ổn định. Nếu chúng ta muốn sản xuất bất cứ thứ gì tại Úc, chúng ta cần năng lượng ổn định và khí đốt tự nhiên. Nếu chúng ta muốn có nguồn điện ổn định tại các hộ gia đình, bệnh viện, sân bay, văn phòng, đồn cảnh sát, cửa hàng, trường học, trung tâm thể thao… thì chúng ta cần khí đốt tự nhiên. Chúng ta cần một chính sách hợp lý và thực tế hơn khi bàn về an ninh năng lượng của Úc và những điều cần thiết để duy trì năng lượng cho quốc gia mình.

Bà có đang sử dụng robot và trí tuệ nhân tạo (AI) trong hoạt động khai thác của Hancock không?

Tại Roy Hill và Atlas (công ty con chuyên về khai mỏ), chúng tôi luôn đổi mới và sử dụng công nghệ mới để duy trì thành tích sản xuất an toàn và hiệu quả. Chúng tôi đã sử dụng robot trong toàn doanh nghiệp từ lâu nay, bao gồm tăng cường an ninh tại chỗ và phân tích mẫu đá. Hệ thống xe tải tự động của chúng tôi cũng đang hoạt động tốt. Hệ thống AI tiên tiến của chúng tôi có tên là Roybot xem xét hàng ngàn bức ảnh được chụp thường xuyên dọc theo tuyến đường sắt của chúng tôi để nhanh chóng phát hiện bất kỳ sự bất thường có thể gây ra những vụ trật đường ray tốn kém.

Trước đây, công việc này từng mất hàng tuần để làm bởi con người. Chúng tôi cũng áp dụng công nghệ tương tự để kiểm tra bánh xe tàu hỏa, giúp tiết kiệm hàng tuần làm việc nhàm chán, và năm nay chúng tôi sẽ mở rộng sang mảng kiểm tra vòng bi (bằng cách sử dụng AI).

Hancock Agriculture hiện là nhà sản xuất thịt bò lớn thứ hai tại Úc, với tổng đàn bò lên đến hơn 340.000 con. Bà có kế hoạch gì trong 5 năm tới?

Nông nghiệp là một ngành thiết yếu cũng đang chịu ảnh hưởng không tốt từ các chính sách thiếu cân nhắc của Chính phủ. Mỗi chính sách tồi của Chính phủ tác động đến ngành nông nghiệp cũng sẽ đẩy giá thực phẩm tăng và ảnh hưởng đến nhiều doanh nghiệp cũng như người lao động phụ thuộc vào ngành này.

Vài năm gần đây, chúng tôi đã tái cấu trúc đàn bò của mình để tập trung vào chất lượng cao thay vì sản xuất đại trà. Chiến lược này cho phép chúng tôi điều chỉnh đàn và tập trung vào các yếu tố đầu vào, đảm bảo làm ra những sản phẩm tốt nhất thế giới. Chúng tôi cũng đầu tư đáng kể cho phúc lợi động vật, chẳng hạn lắp mái che để giúp giữ nước mát và sạch hơn cho gia súc.

Biên dịch: Vương Đỗ — Nội dung đã được đăng trên Tạp chí Forbes Việt Nam số tháng 6.2025.