Thời đại của chúng ta khác biệt và chưa từng có tiền lệ. Vài năm qua thế giới chứng kiến sự trỗi dậy những con người làm triệt tiêu lòng tin, nhưng những nhà đầu tư có khả năng nhìn thấu bản chất nền kinh tế sẽ tìm thấy giá trị mới của niềm tin.
Bước sang đầu năm 2023, chúng ta cố gắng đưa ra dự đoán về nền kinh tế toàn cầu mà Justin Doebele, phó chủ tịch phụ trách nội dung của Forbes Asia, gọi tên một cách thông minh là “điều bất thường mới.” Goldman Sachs cũng đưa ra kết luận tương tự.
Báo cáo Triển vọng vĩ mô 2023 (Macro Outlook 2023) vừa xuất bản gần đây của công ty này mang tên “Đây là chu kỳ khác biệt.” Chúng ta phải thừa nhận lời cảnh báo nổi tiếng của nhà đầu tư quá cố Sir John Templeton – “Lần này lại khác” – là cụm từ nguy hiểm nhất trong tài chính. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu sự việc được diễn đạt bằng cách khác – rằng thời đại của chúng ta khác biệt và chưa từng có tiền lệ?
Goldman Sachs giải thích: “Làm thế nào mà lạm phát cơ bản có thể giảm nhiều như vậy chỉ với một tác động nhỏ đến việc làm? Theo chúng tôi, lý do là chu kỳ này khác với các giai đoạn lạm phát cao trước đây.
Thứ nhất, thị trường lao động hậu đại dịch bùng nổ quá mức nhưng không phải do tình trạng thừa việc làm mà do xuất hiện các cơ hội việc làm chưa từng có.
Thứ hai, tác động giảm lạm phát của quá trình bình thường hóa gần đây đối với chuỗi cung ứng và thị trường nhà cho thuê vẫn còn tiếp tục kéo dài. Và thứ ba, kỳ vọng về lạm phát dài hạn vẫn ổn định.”
Vậy năm 2023, chúng ta phải đầu tư vào đâu?
Niềm tin – một tài sản vô hình – sẽ là yếu tố mấu chốt trong năm 2023. Khi sự khan hiếm và nhu cầu tăng lên, giá trị cũng luôn tăng cùng. Niềm tin là điều quá khan hiếm trong vài năm qua. Niềm tin sụp đổ đã dẫn đến những thảm họa trong đầu tư và chính sách công. Có thể kể ra ví dụ như sau:
Vụ lừa đảo công nghệ sinh học, Theranos, với diễn biến mới nhất là bản án 11 năm tù dành cho người sáng lập của công ty này, Elizabeth Holmes. Cô đã nói dối các cơ quan quản lý và khách hàng và khiến 10 tỉ đô la Mỹ giá trị thị trường bốc hơi. Đặt cược vào Theranos nghĩa là đặt cược niềm tin vào Holmes, và cô ấy đã phản bội điều n
Thảm họa lớn nhất của tiền mã hóa, sàn giao dịch FTX. Người sáng lập Sam Bankman-Fried đã tạo ra sự sùng bái đối với khả năng toán học thiên tài của mình. Trong khi họp qua Zoom để huy động vốn từ Sequoia Capital, công ty đầu tư mạo hiểm hàng đầu toàn cầu, anh vẫn chơi game Liên minh huyền thoại trên máy tính – đây là sự thật không thể bịa được. Cuối cùng, anh nhận được 214 triệu đô la Mỹ từ Sequoia, không cần phải đánh đổi vị trí hội đồng quản trị hoặc đưa ra báo cáo kiểm toán! Chỉ cần sự tin tưởng. Thật ngoạn mục.
Trong ba năm qua, Trung Quốc đã đánh mất lòng tin của nhiều doanh nhân và nhà đầu tư tư nhân năng động. “Liệu tôi có vi phạm quy định không? Tôi có thể lấy lại vốn của mình không?” Những lo lắng này vắt kiệt sức sáng tạo, nhưng không thể không suy nghĩ đến những điều này trong giai đoạn niềm tin đang suy giảm. Các nhà lãnh đạo cần ghi nhớ điều này: Không thể thực hiện những bước chuyển táo bạo nếu chùn bước trước những rủi ro.
Phong trào ESG toàn cầu đã đánh mất niềm tin. ESG – ý tưởng cổ xúy rằng các khoản đầu tư phải tính đến tác động của khí hậu và công bằng xã hội – luôn là thành công của lòng vị tha và hi vọng. Thật vậy, cổ phiếu của các doanh nghiệp ESG vượt trội so với thị trường chung trong một vài năm. Nhưng đó chỉ là do các cổ phiếu doanh nghiệp giảm thiểu carbon hoạt động tốt hơn các cổ phiếu dầu mỏ, khí đốt và quốc phòng.
Điều đó đã thay đổi cách đây một năm và hiện cổ phiếu doanh nghiệp ESG đang hoạt động kém hiệu quả. Tuy các mục tiêu ESG vẫn còn nhận được sự ủng hộ, nhưng tính chủ quan mơ mộng của ESG hiện nay đang làm mất lòng tin. Điều cần thiết để khôi phục lòng tin là thực hiện thời kỳ ESG 2.0 dựa trên dữ liệu và dữ kiện thực tế.
Niềm tin là giá trị vĩnh cửu, nhưng việc duy trì niềm tin thường bị tác động bởi lòng tham, sự sợ hãi, hệ tư tưởng cứng nhắc và những người dẫn dắt chuyên quyền có đầy sức hút. Trong vài năm qua, thế giới đã chứng kiến sự trỗi dậy hàng loạt của những người triệt tiêu lòng tin như thế này. Nhưng những nhà đầu tư có khả năng nhìn thấu bản chất nền kinh tế sẽ tìm thấy giá trị mới của niềm tin.
Xin kết bài bằng phát biểu của hai người mà chúng tôi cực kỳ tin tưởng.
Steve Forbes: “Chúng ta thường xem thứ vô hình quan trọng này là điều hiển nhiên, giống như không khí mình đang hít thở. Chúng ta làm thế khi đối mặt với nguy cơ cạnh tranh cơ bản của mình.”
Lawrence Wong, phó thủ tướng kiêm bộ trưởng tài chính của Singapore, khi được yêu cầu mô tả thương hiệu của Singapore bằng một từ duy nhất, đã nói: “Đó là ‘sự tin tưởng.’ Niềm tin hiện diện ở Singapore và hiện diện với tất cả các đối tác của chúng tôi. Singapore may mắn là một xã hội có độ tin cậy cao. Và niềm tin cho phép thực hiện được nhiều điều.”
Biên dịch: Quỳnh Anh
Bản in theo Forbes Việt Nam số 113, tháng 1.2023
Xem thêm
