Bối cảnh thị trường chứng khoán suy giảm, lãi suất cho vay tăng cao và cổ phiếu ngành công nghệ rớt giá đã dẫn đến số lượng tỉ phú toàn cầu giảm kỷ lục. Vừa qua, Forbes đã công bố danh sách tỉ phú toàn cầu năm 2023 với tổng cộng 2.640 người, giảm 28 người so với năm 2022 và thấp hơn năm 2021 115 người.
Tuy vậy, Forbes vẫn chào đón 150 thành viên mới gia nhập danh sách năm 2023. Tổng cộng, 150 tỉ phú mới sở hữu khối tài sản ròng 344 tỉ USD từ nhiều lĩnh vực, ngành nghề như tài chính, thiết bị tập thể thao đến đua xe Công thức 1 (F1) và thời trang.
Nhóm tỉ phú mới có một vài trong số những người nổi tiếng nhất thế giới. Đó là ca sĩ kiêm nhạc sĩ Jimmy Buffett, người đã gây dựng khối tài sản 1 tỉ USD từ việc biến phong cách làm nhạc tự do của ông thành sự nghiệp kinh doanh trong các lĩnh vực nhà hàng, khách sạn và sòng bạc.
Tom Ford trở thành tỉ phú sau khi bán thương hiệu thời trang, nước hoa, mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da mặt cho tập đoàn Estée Lauder, theo thỏa thuận trị giá 2,8 tỉ USD hồi tháng 11.2022.
Tiger Woods và LeBron James, hai vận động viên thể thao còn đang thi đấu duy nhất trên thế giới gia nhập danh sách tỉ phú, đã có những hướng đi khôn khéo trong việc kinh doanh để biến nguồn thu nhập và tài trợ khổng lồ thành khối tài sản có giá trị tỉ đô la Mỹ.
Dẫn đầu danh sách tỉ phú mới trong năm 2023 là Mark Mateschitz (30 tuổi), con trai của cố nhà đồng sáng lập tập đoàn nước tăng lực Red Bull Dietrich Mateschitz, sở hữu khối tài sản ròng 34,7 tỉ USD. Mark Mateschitz là người giàu nhất nước Áo và đứng thứ 37 trên bảng xếp hạng tỉ phú toàn cầu từ việc thừa kế 49% cổ phần trong Red Bull sau khi cha của anh qua đời vào tháng 10.2022.
Danh hiệu nữ tỉ phú mới giàu nhất thuộc về Rohiqa Cyrus Mistry, góa phụ của cựu chủ tịch tập đoàn Ấn Độ Tata Sons Cyrus Mistry, qua đời vào tháng 9.2022 do tai nạn xe hơi, với giá trị tài sản 7 tỉ USD. Nhìn chung, chỉ có 27 thành viên trong tổng số 150 tỉ phú mới là nữ.
Clemente Del Vecchio, sở hữu cổ phần trong tập đoàn mắt kính Luxottica cùng 6 anh chị em và mẹ kế sau khi người cha Leonardo Del Vecchio qua đời vào tháng 6.2022 và Kim Jung-youn, con gái của cố nhà sáng lập Nexon Kim Jung-ju (qua đời vào tháng 2.2022) là hai thành viên trẻ tuổi nhất trong danh sách tỉ phú mới năm 2023.
Clemente Del Vecchio bước sang tuổi 19 vào tháng 5.2022, trong khi Kim Jung-ju được cho là cũng 19 tuổi, song Forbes chưa thể xác nhận tính chính xác từ thông tin này.
Phần lớn các thành viên trong danh sách này, với tổng cộng 92 cái tên đều là tỉ phú tự thân, tự mình phát triển sự nghiệp để làm giàu cho bản thân thay vì thừa kế tài sản như những cái tên kể trên.
Mỹ là quốc gia đóng góp nhiều thành viên nhất trong danh sách tỉ phú mới năm 2023, với tổng cộng 51 cái tên. Dẫn đầu nhóm này là tỉ phú buôn bán tạp phẩm và cung cấp dịch vụ tự động hóa kho hàng Rick Cohen với giá trị tài sản 9,6 tỉ USD. Theo sau đó là Arthur Dantchik – đồng sáng lập công ty giao dịch tài chính Susquehanna International Group, sở hữu khối tài sản 7,2 tỉ USD và tỉ phú ngành bất động sản Robert Faith (5,2 tỉ USD).
Trung Quốc và Ấn Độ có nhiều tỉ phú mới nổi thứ hai thế giới, khi đều đóng góp 16 thành viên. Những cái tên nổi bật nhất của Trung Quốc gồm đồng sáng lập công ty sản xuất sản phẩm chăm sóc da Giant Biogene Holding Fan Daidi (3,5 tỉ USD); Xu Jiangnan (1,1 tỉ USD) – chủ tịch của nhà cung cấp thuốc vitamin Jiangxi Tianxin Pharmaceuticals và Xie Bingzheng (1 tỉ USD), nhà sáng lập thương hiệu golf Biem.L.Fdlkk.
Các tỉ phú mới từ Ấn Độ gồm Ashwin Desai (1,2 tỉ USD), nhà sáng lập của công ty Aether chuyên sản xuất hóa chất đặc biệt thu về 103 triệu USD từ việc IPO trong năm 2022; Abhay Soi (1,2 tỉ USD), chủ tịch của chuỗi bệnh viện (đã niêm yết cổ phiếu) lớn thứ hai Ấn Độ tính theo doanh thu Max Healthcare Institute và Manohar Lal Agarwal (1 tỉ USD) – điều hành Haldiram Snacks có trụ sở tại Delhi.
Lĩnh vực tài chính một lần nữa là ngành tạo ra nhiều tỉ phú mới nhất với 24 gương mặt nằm trong danh sách năm 2023. Trong số đó có Nithin and Nikhil Kamath, đồng sáng lập nền tảng môi giới chiết khấu trực tuyến Zerodha vào năm 2010. Zerodha hiện là doanh nghiệp hàng đầu Ấn Độ trong thị trường môi giới chứng khoán, đạt gần 6,5 triệu khách hàng. Forbes ước tính, hai anh em nhà Kamath sở hữu khối tài sản ròng lần lượt 2,7 tỉ USD và 1,1 tỉ USD.
Tiếp theo là Rajiv Jain, điều hành công ty quản lý tài sản GQG Partners đặt trụ sở tại Florida (Mỹ), đơn vị đã đầu tư vào tập đoàn Adani Group trong tháng 3 này, sở hữu khối tài sản 2 tỉ USD và Hayes Barnard, với ứng dụng GoodLead kết nối chủ nhà với đơn vị cho thuê tấm pin năng lượng mặt trời, bộ lưu trữ điện và các giải pháp bền vững khác, chiếm 26% thị phần thị trường hệ thống năng lượng mặt trời dân dụng, có giá trị tài sản 3,7 tỉ USD.
Hai ngành thời trang và bán lẻ tạo ra số lượng tỉ phú mới nhiều thứ hai trong danh sách năm 2023, khi người tiêu dùng vẫn sẵn sàng chi tiêu cho sản phẩm mặc cho áp lực lạm phát tăng cao và lo ngại về nguy cơ suy thoái kinh tế. Ben Francis (30 tuổi), lập nghiệp với thương hiệu đồ thể thao GymShark từ garage để xe của gia đình khi anh 19 tuổi vào năm 2012 và đạt doanh số bán hàng 500 triệu USD, gia nhập nhóm tỉ phú mới với giá trị tài sản 1,2 tỉ USD.
Doanh nhân gốc Việt David Trần, khởi nghiệp từ việc bán tương ớt tại Los Angeles vào năm 1980, trở thành tỉ phú với khối tài sản 1 tỉ USD sau hơn bốn thập niên xây dựng thương hiệu tương ớt Sriracha thành gia vị phổ biến trên thế giới.
Có 14 cái tên trở thành tỉ phú từ ngành công nghệ. Palmer Luckey, sáng lập hãng sản xuất kính thực tế ảo (VR) Oculus và bán cho Facebook với mức giá 2 tỉ USD vào năm 2014, sở hữu khối tài sản 1,7 tỉ USD. Hồi tháng 12.2022, công ty khởi nghiệp về công nghệ quốc phòng của Luckey, Anduril đã huy động thành công 1,5 tỉ USD và được định giá 8,5 tỉ USD. Conrad Parker, nhà sáng lập của startup về quản lý nhân sự nhận về mức định giá 11,3 tỉ USD từ các nhà đầu tư tư nhân vào năm 2022, có giá trị tài sản 1,8 tỉ USD.
Hai lĩnh vực bất động sản và thể thao chia sẻ vị trí thứ năm số lượng tỉ phú mới. Các thành viên từ ngành bất động sản gồm Annette Lerner (6,5 tỉ USD), vợ của cố nhà phát triển bất động sản Ted Lerner, người đã qua đời vào tháng 2.2023 và Cam Liệt Minh (1 tỉ USD), sở hữu đế chế kinh doanh trong lĩnh vực khách sạn với chín khách sạn trên toàn Châu Âu và châu Á.
Bên cạnh Tiger Woods và LeBron James, những vị tỉ phú mới nổi từ ngành thể thao nói chung còn có Toto Wolff (1 tỉ USD), chủ sở hữu của đội đua xe F1 Mercedes AMG-Petronas; Hal Steinbrenner, Jennifer Steinbrenner Swindal và Jessica Steinbrenner (mỗi người sở hữu 1,3 tỉ USD), những người con của cố chủ sở hữu đội bóng chày New York Yankees George Steinbrenner (qua đời năm 2010) và Amy Adams Strunk (1,7 tỉ USD), từng gặp khó khăn khi tiếp quản đội bóng bầu dục Tennessee Titans, hai năm sau khi cha của bà, Bud Adams qua đời.
Đến nay, bà Amy đã giúp đội bóng ghi nhận kết quả khởi sắc. Chia sẻ với Forbes vào tháng 9.2022, Amy Adams Strunk cho biết “Tôi nghĩ rằng khi nhìn thấy những gì tôi đang làm, ông ấy sẽ vô cùng tự hào.”
Biên dịch: Minh Tuấn
