Nhật Bản và Hàn Quốc chạy đua đối phó với thuế quan từ Hoa Kỳ

Tổng thống Donald Trump nói vào ngày 10.2 rằng, thuế sẽ có hiệu lực từ ngày 12.3, với mục tiêu khuyến khích đầu tư và mở rộng sản xuất thép nội địa, từ đó giúp giảm nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia Hoa Kỳ.

Nhật Bản và Hàn Quốc đều xuất khẩu lượng thép tương đối lớn sang Hoa Kỳ, cũng là đồng minh quan trọng của Washington.

Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đã báo cáo với quốc hội về chuyến công du Hoa Kỳ và cuộc gặp Tổng thống Donald Trump. Về mức thuế thép và nhôm, ông nói chính phủ sẽ xem xét kỹ lưỡng tác động và nỗ lực để được miễn trừ.

Chánh văn phòng nội các Yoshimasa Hayashi nói với các phóng viên rằng, yêu cầu miễn trừ đã được gửi tới Nhà Trắng thông qua đại sứ quán Nhật Bản tại Washington vào ngày 11.2 theo giờ địa phương.

Trong khi đó, chính quyền thông báo 2 công ty Nippon Export và Investment Insurance do nhà nước sở hữu, sẽ trả chi phí bồi thường bảo hiểm trong trường hợp đơn hàng từ Hoa Kỳ với sản phẩm của Nhật bị hủy, do chi phí tăng thêm từ thuế quan.

Ông Yoji Muto, Bộ trưởng Kinh tế Thương mại và Công nghiệp Nhật nói trong 1 buổi họp báo: “Các hạn chế thương mại gần đây do Chính phủ Hoa Kỳ áp đặt, có thể tác động đáng kể đến hệ thống thương mại đa phương dựa trên nguyên tắc của WTO và kinh tế toàn cầu nói chung.”

Tại Hàn Quốc, quyền Tổng thống Choi Sang-mok đã triệu tập cuộc họp quan chức thương mại vào ngày 12.2, để thảo luận chiến lược ứng phó khi điều kiện bên ngoài ngày càng bất ổn.

Dù không đề cập bước đi cụ thể, ông Choi cho biết chính phủ đang đánh giá tác động của thuế quan với nền kinh tế Hàn Quốc, cũng như tìm biện pháp ứng phó. Năm 2024, Hàn Quốc xuất khẩu ròng khoảng 2,8 triệu tấn thép sang Hoa Kỳ, đứng thứ 4.

Canada là bên xuất khẩu thép nhiều nhất vào Hoa Kỳ, tiếp theo là Brazil và Mexico. Việt Nam đứng thứ 5. Trước đó ông Trump công bố mức thuế 25% với tất cả hàng hóa từ Mexico và Canada, nhưng hoãn lại một tháng do 2 nước cam kết tăng cường bảo đảm an ninh biên giới.

Thuế từ Hoa Kỳ là thông tin khá tiêu cực ở Hàn Quốc, nơi đang gặp khủng hoảng chính trị kéo dài và kinh tế tăng trưởng chậm. Chính phủ Hàn Quốc đang trong tình trạng bấp bênh từ tháng 12.2024, khi Tổng thống Yoon Suk Yeol bị luận tội vì bất ngờ tuyên bố thiết quân luật.

Giới chức Hàn Quốc dự báo tăng trưởng GDP chỉ 1,6% năm 2025, giảm so với 2% năm 2024. Lý do là sau khi ông Trump nhậm chức, tình hình thương mại bên ngoài xấu đi, do chủ nghĩa bảo hộ tăng, sự không chắc chắn về chính sách thương mại toàn cầu cũng tăng. Khả năng cao tiêu thụ trong nước sẽ cải thiện khi bế tắc chính trị lắng xuống. Xuất khẩu 2025 được dự đoán chỉ tăng 1,8%, giảm nhiều so với mức tăng 6,9% của năm 2024.

POSCO Holdings, nhà sản xuất thép lớn nhất Hàn Quốc nói với Nikkei Asia rằng, chính phủ và hiệp hội thép đang tìm hiểu chi tiết về vấn đề thuế quan. Kế hoạch đối phó sẽ được đưa ra sau những cuộc thảo luận này.

Giáo sư Kim Yong-jin từ đại học Sogang ở Seoul cho biết, thuế quan ở Hoa Kỳ có thể tác động mạnh đến kinh tế Hàn Quốc, đặc biệt nếu Nhà Trắng mở rộng thêm ô tô và chất bán dẫn. Đây là những mặt hàng xuất khẩu rất quan trọng của Hàn Quốc.

Theo ông Kim, dù chính phủ Hàn Quốc đang bất ổn, nhưng cũng phải cố gắng gặp chính quyền ông Trump, để đàm phán thỏa thuận nào đó như miễn trừ cho đồng minh. Tuy vậy, ông Trump đang hướng đến các lĩnh vực Hoa Kỳ thâm hụt mậu dịch cao, nên không chắc có sẵn sàng đàm phán hay không.

Ông Trump từng ám chỉ đến việc điều chỉnh thuế quan với những quốc gia có quan hệ an ninh chặt chẽ, cũng như chào đón họ đến thảo luận. Ông thừa nhận mối đe dọa về an ninh quốc gia góp phần hình thành động lực áp thuế.

(Biên dịch: NVP)