Cách DNSE thay đổi cuộc chơi trên thị trường môi giới chứng khoán

Sóng biển cuộn dâng, con thuyền thô sơ cố gắng cập vào bờ đá chênh vênh. Tiếng người trên thuyền vang vang: “Thầy đến rồi đây, để thầy đưa các em vào bờ”. Những người trên bờ đá cố gắng nhảy lên con thuyền lắc lư, chòng chành trước cơn sóng dữ: “Thầy ơi, rung lắc mạnh quá!” Video dài chưa đến một phút với những hình ảnh và các câu thoại, trên fanpage Bò và Gấu có 243 ngàn lượt theo dõi đã thu hút nửa triệu lượt xem sau hai ngày, nhận được 3,6 ngàn tương tác cùng hàng trăm bình luận.

Ngày video xuất bản, ngày 20.9, chỉ số VN-Index tăng 13 điểm sau phiên bốc hơi 30 điểm một ngày trước đó. Theo ngôn ngữ của các nhà đầu tư chứng khoán, những phiên giảm mạnh và tăng mạnh đột ngột là trạng thái thị trường rung lắc khiến nhà đầu tư mất tiền hoặc phục hồi một phần danh mục đầu tư – “về bờ.”

“Tài chính đã khô khan nên chúng tôi muốn làm nó tếu táo, hài hước. Rất may được nhiều người thích. Có khoảng 15–20% khách hàng đến với nền tảng giao dịch Entrade X là từ việc theo dõi Bò và Gấu,” Nguyễn Hoàng Giang, chủ tịch công ty chứng khoán DNSE kể trong cuộc nói chuyện giữa tháng 9.2022 ở TP.HCM. Rời VN Direct, gương mặt Under 30 năm 2016 của Forbes Việt Nam đang xây dựng một nền tảng giao dịch chứng khoán không theo lối mòn truyền thống với  kỳ vọng có chi phí rẻ hơn để thu hút nhà đầu tư.

Bò và Gấu (bovagau.vn) là mạng xã hội giải trí về chứng khoán và DNSE với ứng dụng Entrade X đều thuộc công ty cổ phần Công nghệ tài chính Encapital do Giang sáng lập. Trước đó, Giang làm ra “một cái thứ mà thực ra bây giờ chả ai dùng,” là một nền tảng để tích hợp tất cả các tài khoản chứng khoán khác nhau.

Sau hơn hai năm chính thức hoạt động với pháp nhân mới sau khi mua lại Đại Nam, DNSE hiện có vốn điều lệ 3.000 tỉ đồng, phát triển theo mô hình của một công nghệ tài chính (Fintech). Quý 2.2022, công ty này nằm trong tốp 10 công ty chứng khoán có thị phần môi giới lớn nhất sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) với 3,79% thị phần.

Đến hiện tại, theo tự bạch, DNSE có 183 ngàn tài khoản đã được mở trực tuyến với mọi thao tác thực hiện trên ứng dụng, kể cả ký hợp đồng. Trong số này có 14 ngàn tài khoản “có tiền’’, giao dịch thường xuyên mỗi tháng. DNSE hiện quản lý tài sản khoảng 1,1 tỉ đô la Mỹ của khách hàng.

Giang nói đã qua được giai đoạn khó nhất là tăng từ những khách hàng đầu tiên lên con số 14 ngàn như hiện tại. Một phần khách hàng biết đến qua tranh vẽ trào phúng, cách bình luận tếu táo những chuyện tài chính trên kênh riêng, khác biệt với cách tiếp cận của thị trường đang có là website với đủ các thông tin về báo cáo tài chính, hội nghị đầu tư. Khách hàng bị thu hút bởi cách marketing mới và ở lại, đầu tư trên ứng dụng vì sự đẹp đẽ, mượt mà, tiện lợi.

Một trong ba nhân viên đầu tiên Encapital tuyển ở giai đoạn khởi nghiệp là thiết kế, vì giao diện phải đẹp, phải “long lanh” nhiều màu sắc tươi sáng để người dùng nhìn vào thấy vui vẻ. Đồng thời, phần mềm phải dễ dùng, tức là mất bao nhiêu lần chạm thì làm được điều mình muốn, hiển thị đúng những thứ người dùng cần. Những việc như chuyển tiền cũng dễ hơn bằng cách tích hợp với ngân hàng để chuyển tự động.

Tất cả những điều đó Giang gọi là tài chính cảm xúc. “Trong chiến lược, chúng tôi xác định muốn thành công thì phải làm rẻ nhất, tốt nhất,” Giang nói và lý do đầu tư cho tranh vẽ chứng khoán theo hình thức truyện tranh cũng bởi vì “đầu tư rẻ nhất.” Ngoài ra, Bò và Gấu còn có kênh YouTube chia sẻ kiến thức về tài chính, chứng khoán, tiêu dùng, quản trị… hiện có gần 10 ngàn đăng ký.

Việc mở tài khoản chứng khoán, ngân hàng trực tuyến, khách hàng không cần đến điểm giao dịch nhờ áp dụng eKYC (định danh khách hàng điện tử) hiện nay đã rất phổ biến nhưng khi đó DNSE nằm trong những công ty chứng khoán đầu tiên áp dụng. Hệ thống có khả năng nhận lệnh lên đến hơn 10 ngàn lệnh/giây. Khách hàng cũng được miễn phí giao dịch trọn đời trên Entrade X, điều khiến các khách hàng mua bán liên tục tiết kiệm được kha khá.

Năm 2021, COVID–19 bùng phát, các biện pháp giãn cách, phong tỏa thực hiện nghiêm ngặt, việc mở tài khoản online trở thành ưu thế lớn, giúp DNSE tăng gần tám lần về số lượng khách hàng. Trong những tháng đầu năm 2022, các chỉ số vẫn tiếp tục tăng trưởng, gấp 7 lần so với thời điểm tháng 6.2021, theo lời Giang.

Công ty chứng khoán đang có 130 nhân sự nhưng không có môi giới (broker), chỉ có 10 người chuyên chăm sóc khách hàng cao cấp cũng đã hoàn thiện nền tảng quản trị số hóa. Việc quan trọng thứ ba DNSE làm được, theo Giang, là xây dựng được hệ thống bán sản phẩm cho khách hàng linh hoạt hơn.

Tại Entrade X, khách hàng được quyền tùy chỉnh tỉ lệ và thời điểm vay ký quỹ (margin) cho riêng từng lệnh mua theo nhu cầu, thay vì vay cho toàn bộ danh mục như hình thức truyền thống nên sẽ được hưởng các mức lãi suất khác nhau, tùy theo đánh giá mức độ rủi ro của mã cổ phiếu.

Ví dụ, cùng là cổ phiếu VNM  nếu vay 50% giá trị thì lãi suất 9%/năm nhưng sẽ còn 5,99% nếu vay 30%. Mức lãi suất cũng sẽ thay đổi giữa các mã cổ phiếu khác nhau trên thị trường. Sau tất cả, nhà đầu tư sẽ tính toán được số lời lãi cho từng mã cổ phiếu và quyết định dễ hơn cho mỗi lần “xuống tiền”.

Sự tùy chỉnh này cũng giúp nhà đầu tư tránh được tình trạng phải bán hết, bán tràn lan các mã cổ phiếu như cách truyền thống khi thị trường lao dốc nhà đầu tư bị “call margin (bán danh mục để hoàn trả tiền cho công ty chứng khoán) và có thể bảo toàn tối đa nguồn vốn, nhất là trong giai đoạn thị trường bất ổn và diễn tiến nhanh như hiện nay.

DNSE hiện là đơn vị đầu tiên trên thị trường cung cấp giải pháp này, là điểm khác biệt và là lợi thế cạnh tranh của Entrade X khi các công ty chứng khoán vẫn áp dụng cách “cổ truyền” vì vẫn đang hưởng lợi từ điều đó. DNSE học theo mô hình tương tự đã có ở nhiều nước như Zerodha ở Ấn Độ, Kiwoom ở Hàn Quốc.

Xa hơn, theo Giang, hệ thống này để dẫn đến công đoạn “cá nhân hóa sản phẩm cho từng khách hàng”, tức là trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ đọc hiểu khẩu vị đầu tư, thông tin của từng khách hàng. Tiếp đó, mục tiêu của DNSE là AI tư vấn đầu tư. “Tất nhiên, AI không thể trả lời câu hỏi là mua mã nào để lời nhưng có thể lọc ra từ hai, ba ngàn mã cổ phiếu và khuyến nghị nhà đầu tư lựa chọn, đánh giá và cơ cấu lại danh mục sao cho hiệu quả hơn,” Giang cho biết.

AI cũng có thể đọc cảm xúc trong các tin tức trên thị trường, lọc các thông tin chính thống, tốt và đề xuất những thông tin phù hợp, cảnh báo rủi ro… không khác gì một môi giới tốt và quan trọng nhất là luôn ổn định. Ngoài ra, máy học cũng sẽ cập nhật thông tin, chọn đúng các thứ liên quan đến mã cổ phiếu khách hàng đang nắm giữ để gửi. “Hiện tại, công nghệ cho phép mình làm được tất cả những thứ đó. Mười năm trước, những điều này làm không dễ và rẻ,” Giang nói.

Quan điểm của Giang, lãnh đạo công ty chứng khoán duy nhất trên thị trường xuất phát từ dân lập trình, là phải dành nhiều thời lượng cho phát triển, xây dựng đội ngũ và phát triển lên. Số hóa phải đi kèm với tối ưu. Cuộc cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, mô hình kinh doanh không còn nằm ở số hóa hay không số hóa vì đây đã là yêu cầu bắt buộc, mà là tốc độ thay đổi, thích nghi, phù hợp, bám sát nhu cầu của khách hàng. Chủ tịch DNSE không trực tiếp làm từ đầu mọi thứ như ngày xưa nhưng sẽ đưa ra tầm nhìn, định hướng và đội tech nghiên cứu giải pháp công nghệ, tạo ra sản phẩm dựa trên phân tích dữ liệu sử dụng đã thu thập được từ khách hàng.

DNSE vừa ký hợp tác với FinnTrade, đơn vị cung cấp dữ liệu về thị trường để hỗ trợ việc ra quyết định đầu tư, nhằm cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch trực tiếp với Entrade X ngay trên Fiintrade, mà không cần chuyển đổi nền tảng. Trong cuộc nói chuyện với Forbes Việt Nam trước đó, Giang cho biết, nhúng Entrade X vào các nền tảng cung cấp dữ liệu, thông tin, tư vấn về thị trường đã có người dùng sẽ là chiến lược trong giai đoạn tiếp theo của DNSE cho mục tiêu tăng lên 100 ngàn khách hàng.

Lập luận của Giang là ai có thế mạnh gì thì khai thác hết và hợp tác để chia sẻ quyền lợi. DNSE có lợi thế công nghệ, có thể làm cho mọi thứ dễ hơn thì phát triển và cung cấp giải pháp cho đối tác không có nền tảng giao dịch chứng khoán nhưng có nguồn khách hàng và cùng chia sẻ lợi ích.

“Tôi nghĩ, dần dần chứng khoán sẽ phải thật hiệu quả, thật rẻ. Vì vậy, thặng dư của các công ty phải nằm ở cung cấp sản phẩm, cho vay margin, thông tin dữ liệu, phân tích hoặc có những sản phẩm dạng gói, giúp khách hàng. Nền tảng phải ổn định, tốt nhất, rẻ nhất để thu hút khách hàng và kiếm lợi nhuận ở tư vấn, gói giải pháp cho vay,” Giang nói.

Cung cấp nền tảng được định hướng là dịch vụ mang đến 30–40% nguồn thu cho DNSE, phần còn lại đến từ phí, lãi cho vay margin, thu xếp vốn trên cơ sở kết nối bên có nhu cầu và bên có cho khả năng cho vay. Giang nhấn mạnh, DNSE  muốn xây dựng một nền tảng giao dịch mở, số hóa tốt và mời “các bạn” vào cùng chơi.

Vì rằng, thị trường đang có rất nhiều cơ hội hợp tác như vậy. Chẳng hạn như các đơn vị cung cấp dịch vụ tư vấn cho nhà đầu tư có thông tin trước khi xuống tiền hay các ngân hàng không có giấy phép công ty chứng khoán nhưng cần cung cấp dịch vụ cho khách, thậm chí là các ví điện tử.

Mục tiêu của DNSE trong vòng một năm rưỡi nữa là tăng thị phần từ 1% như hiện tại lên 3%. Khẳng định phải bắt buộc đầu tư mạnh về công nghệ để giảm thiểu các chi phí nhân sự, Giang cũng cho rằng cần tối ưu chi phí vận hành, làm marketing theo cách khác, tiết kiệm chi phí mặt bằng (chấp nhận đặt văn phòng  tại quận 2 (cũ), TP Thủ Đức hiện nay thay vì “phố Wall” Nguyễn Công Trứ (quận 1)).

Bò và Gấu giờ đã có thể tự làm phim hoạt hình, dựng video bằng máy. “Thực ra, với mục tiêu đơn giản hóa việc đầu tư cho người Việt như tôi từng nói, bây giờ đã dễ hơn nhưng vẫn chưa đủ. Chúng tôi vẫn phải tiếp tục nâng cấp để cho nó dễ hơn nữa,” Giang nói.

Xem thêm
Qũy KIM Việt Nam – Cầu nối cho kênh vốn mới
Dragon Capital hợp tác chiến lược với trung gian thanh toán Payoo
Doanh nghiệp châu Âu giảm lạc quan vào đà hồi phục kinh tế
S.I.S Cần Thơ mở “điểm vàng” cứu đột quỵ