Bốn điều nên làm và không nên làm khi sử dụng AI trong công việc

Khi ChatGPT ra mắt vào tháng 11.2022, công cụ này tạo ra một cơn sốt. Sinh viên sử dụng công cụ để viết bài luận cuối khóa. Các nhà tiếp thị sử dụng nó để viết email. Khi công nghệ càng được ứng dụng rộng rãi, người Mỹ càng lo lắng về khả năng mất việc.

Tuy nhiên, từ những công cụ như tự động viết email đến trợ lý ảo như Siri và Alexa, trí thông minh nhân tạo từ lâu đã xuất hiện xung quanh chúng ta. Trên thực tế, lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đã ra đời năm 1956. Điều thay đổi bây giờ là khách hàng thường xuyên có thể sử dụng AI trong cuộc sống hằng ngày.

“Tôi theo dõi sự phát triển của AI tạo sinh trong vài năm qua,” Yoky Matsuoka, nhà sáng lập công ty cung cấp dịch vụ trợ giúp gia đình Yohana, và trước đây từng là đồng sáng lập của Google X cũng như giữ vị trí giám đốc công nghệ tại Google Nest, nói. “Tôi biết AI tạo sinh sẽ bùng nổ, nhưng không ngờ rằng công nghệ này phát triển mạnh đến như vậy.”

Matsuoka, 51 tuổi, là một trong 20 chuyên gia AI, doanh nhân và nhà khoa học trong danh sách thường niên 50 Over 50 do Forbes bình chọn lần thứ ba. Họ đã sớm ứng dụng công nghệ này. Chúng tôi đề nghị các chuyên gia này đưa ra lời khuyên tốt nhất cho doanh nhân trẻ đang sử dụng sức mạnh của trí tuệ nhân tạo. Họ cũng đưa ra một lời cảnh báo: chúng ta cần tiếp tục nói về trách nhiệm khi sử dụng AI.

Đây là bốn điều nên làm và không nên làm theo lời khuyên của các chuyên gia:

Đừng loại bỏ con người ra khỏi quá trình này

Matsuoka nói rằng bây giờ không phải là lúc cắt giảm nhân sự cũng như thuê phần mềm bên ngoài để thực hiện công việc của họ. Bà nói với cách công nghệ hoạt động như hiện nay, AI có thể đưa ra kết quả sai. Vì vậy, con người phải kiểm tra kỹ và sửa lại những gì AI đã làm. (Bất kỳ ai đã từng sử dụng AI để chuyển đổi lời nói thành văn bản đều biết rõ thực tế này.)

“AI nghe có vẻ hay nhưng chúng ta cần đưa con người vào quá trình áp dụng công nghệ này,” Matsuoka cho biết thêm. “Chúng ta xây dựng công cụ đó cho con người sử dụng.”

Matsuoka đoạt nhiều giải thưởng về AI từ khi học đại học vào những năm 1990. Bà nhận giải MacArthur ‘Genius’ Award cho công trình nghiên cứu về AI, khoa học thần kinh và robot vào năm 2009. Tại Yohana, bà hiện đang sử dụng AI tạo sinh để giúp các bậc cha mẹ hoàn thành những việc họ cần làm.

Các chuyên viên chăm sóc khách hàng của Yohana xử lý những công việc liên quan đến việc tổ chức tiệc sinh nhật, thuê dịch vụ bảo mẫu hoặc thậm chí sửa sang nhà cửa.

Dựa vào cơ sở dữ liệu có sẵn, hệ thống AI hỗ trợ tìm kiếm dịch vụ tốt nhất – chẳng hạn như một công ty cung cấp dịch vụ sửa chữa nhà bếp được đánh giá cao.

Sau đó, các chuyên viên này sẽ xác minh và đặt hẹn sửa chữa cho khách hàng. Về mặt lý thuyết, hệ thống có thể hoàn toàn tự động, nhưng hãy tưởng tượng AI đặt chỗ cho bạn lúc 6 giờ tại một nhà hàng thậm chí không tồn tại trong thực tế. Matsuoka thuê các kỹ sư để đảm bảo điều này và những lỗi tương tự không xảy ra.

Marcia McNutt, 71 tuổi, chủ tịch hiện tại của viện Hàn lâm Khoa học Quốc gia (NAS), nói rằng AI không thể quyết định thay doanh nghiệp. Những gì AI đưa ra chỉ là “ý kiến tham khảo” để hỗ trợ công việc.

Kể từ khi trở thành chủ tịch NAS vào năm 2015 và tái đắc cử nhiệm kỳ thứ hai trong năm 2022, bà yêu cầu viện thực hiện nghiên cứu cũng như tổ chức hội thảo để tạo ra nhiều cuộc thảo luận quan trọng về AI.

McNutt là một nhà địa vật lý, sử dụng AI lần đầu khi giữ vị trí giám đốc cục Khảo sát Địa chất Hoa Kỳ vào năm 2009. Lúc đó, bà đã chắc chắn rằng AI sẽ được dùng trong tất cả ngành và cũng có thể thực hiện một số công việc.

Nhưng bà nói rằng các nhà tuyển dụng nên thận trọng và đo lường chi phí phát sinh khi sử dụng công nghệ AI. Ví dụ như trong báo cáo được thực hiện cho bộ Không quân Hoa Kỳ, NAS đã khuyên không nên sử dụng máy bay không người lái tích hợp AI để chống lại kẻ thù vì công nghệ này có thể đưa ra những sai lầm nghiêm trọng trong khi xác định mục tiêu.

Ban hành những quy định quản lý AI

McNutt cũng là người ủng hộ việc quản lý AI. Bà lo sợ về khả năng thao túng công chúng của AI tạo sinh – hãy xem những video AI “giả giọng.” Ngoài ra, bà còn cho biết một vài công cụ AI phát triển “tính độc lập” và dường như có tư duy riêng. Ví dụ như công cụ tuyển dụng AI của Amazon học được cách ưu tiên ứng viên nam hơn các giới tính khác nên bị ngừng hoạt động vào năm 2017.

Cynthia Breazeal, 55 tuổi, trưởng khoa đào tạo trực tuyến thuộc viện Công nghệ Massachusetts, đồng ý và nói rằng một số biện pháp kỹ thuật quan trọng mà một chuyên gia công nghệ có thể phát triển là những quy chuẩn khuyến khích việc sử dụng có trách nhiệm, đặc biệt tích cực ngăn cản hành vi sử dụng vô trách nhiệm.

Điều này giống như viết ra một quy tắc đạo đức để dạy cho mô hình điều gì không nên làm. “Trong khi chúng ta hỗ trợ sự đổi mới và triển vọng mà AI có thể mang lại, chúng ta cũng cần phải áp dụng chính sách bảo vệ công chúng” Breazeal, người làm việc trong lĩnh vực robot xã hội trong ba thập niên gần đây, nói.

Đừng xây dựng một công ty AI chỉ để nhận nguồn vốn đầu tư mạo hiểm

“Nếu trong câu đầu tiên không có từ ‘AI’ khi mô tả công ty thì bạn sẽ không nhận được nguồn vốn đầu tư,” Matsuoka chia sẻ. “Các công ty đang chạy đua phát triển AI để thu hút đầu tư.”

Bởi vì AI hiện đang là thị trường hấp dẫn nên các doanh nghiệp đều muốn tìm cách vận dụng công nghệ cũng như xây dựng ý tưởng kinh doanh liên quan đến nó – ngay cả khi họ có thể không biết cách thức công nghệ hoạt động như thế nào. CEO Yohana cho biết điều cần quan tâm là giá trị mà AI có thể mang lại cho công ty.

Bà cho biết thêm nếu bạn nhận ra những gì mình đang làm không giúp ích cho công việc kinh doanh và thấy rằng công ty cần ứng dụng những công cụ tự động hóa để phát triển hoặc giúp tiết kiệm ngân sách, thì đây là thời điểm bạn nên sử dụng công nghệ. Tuy nhiên một cửa hàng pizza địa phương có thể sẽ hoạt động tốt mà không cần tự động hóa dịch vụ giao hàng. AI không “cần thiết” trong trường hợp này.

Xây dựng mô hình kinh doanh chứ không chỉ là công nghệ hào nhoáng

Breazeal, một doanh nhân khởi nghiệp liên tục, học được từ kinh nghiệm trong quá khứ rằng cho dù bạn là người đầu tiên chế tạo ra một sản phẩm mới nhưng chưa chắc bạn sẽ mãi thành công trong kinh doanh.

Năm 2012, bà thành lập Jibo, công ty tạo ra robot xã hội đầu tiên có khả năng tương tác với con người như một người thật. Nhưng robot của công ty không thể cạnh tranh với trợ lý ảo Alexa của Amazon. Công ty cũng không có nhiều vốn. Vì vậy, Jibo phá sản.

“Không phải lúc nào sản phẩm tiên tiến, tốt nhất luôn thắng,” Breazeal nói. “Đôi khi công ty cần phải xây dựng mô hình kinh doanh phù hợp cũng như tìm cách tạo ra lợi nhuận.”

Biên dịch: Gia Nhi

————————

Xem thêm:

50 Over 50 châu Á: Alice Chang kinh doanh vẻ đẹp ảo
Danh sách phụ nữ 50 Over 50: Độ tuổi vàng mới