Bất chấp khó khăn, Ấn Độ hy vọng FTA với ASEAN tiến triển tốt

Ấn Độ và ASEAN ký hiệp định thương mại hàng hóa (AITIGA) vào tháng 8.2009. Hiện nay 2 bên đang xem xét lại và muốn nâng cấp thành FTA, để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho giao thương. Dự kiến hiệp định mới sẽ hoàn thành cuối năm nay.

Ấn Độ và những nền kinh tế trong ASEAN như Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam, đã tổ chức 9 vòng đàm phán về FTA. Vòng thứ 10 sẽ diễn ra trong tháng 8 tại New Delhi và vòng 11 diễn ra vào tháng 10 ở Malaysia.

Ông Rajesh Agrawal, thư ký của Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ phát biểu tại 1 cuộc họp báo: “Tiến độ vẫn chậm. Chúng tôi mong sẽ tăng tốc hơn. Điều đáng mừng là nhiều khía cạnh có chuyển biến tốt, đặc biệt về hải quan. Chúng tôi đang thúc đẩy hợp tác kỹ thuật và thảo luận về tiếp cận thị trường. Chúng tôi hy vọng 2 bên gặt hái kết quả trong 2 vòng đàm phán tiếp theo, trước khi hội nghị thượng đỉnh Ấn Độ – ASEAN diễn ra.”

Thời gian qua, một số tiếng nói từ Ấn Độ chỉ trích hiệp định với ASEAN, vì tạo điều kiện cho hàng Trung Quốc tiến vào quốc gia Nam Á.

Mặc dù ASEAN chỉ chiếm 11% ngoại thương của Ấn Độ, nhưng cán cân lại nghiêng hẳn về đối tác Đông Nam Á. Trong năm tài chính 2011, tức năm đầu tiên khi AITIGA có hiệu lực, thâm hụt thương mại của Ấn Độ với ASEAN là 5 tỷ USD. Con số tăng lên 44 tỷ USD vào năm tài chính 2024.

Phó giáo sư Shrabana Barua từ trường quan hệ quốc tế Jindal ở Ấn Độ cho rằng, điều bất thường trên đã thúc đẩy chính phủ của ông Modi xem xét lại hiệp định. Tuy nhiên, quá trình khá chậm chạp, vì mỗi thành viên ASEAN có đặc điểm kinh tế lẫn quan điểm riêng. Ví dụ kinh tế Việt Nam được đánh giá mở và tự do thương mại rất cao, trong khi Campuchia lại bảo hộ.

Ấn Độ không chỉ muốn hàng hóa của mình được tiếp cận tốt hơn ở thị trường ASEAN, mà việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa ASEAN cũng cần thực hiện nghiêm túc hơn, nhằm ngăn hàng hóa Trung Quốc dán mác, nhất là thép.

Khi được hỏi liệu Ấn Độ có cân nhắc chấm dứt AITIGA, nếu đàm phán không hiệu quả hay không? Nhiều chuyên gia cho rằng, ASEAN đóng vai trò trung tâm trong chính sách hướng Đông của quốc gia Nam Á, nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng. Trước đó, Ấn Độ từng rút khỏi Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) do Trung Quốc hậu thuẫn vào năm 2019.

Phó giáo sư Barua nhận định, quan hệ Ấn Độ – ASEAN đang phát triển mạnh trên nhiều lĩnh vực, như hàng hải, quân sự, văn hóa và giáo dục. Hai bên thường xuyên tập trận chung để ổn định chiến lược. Riêng kinh tế vẫn tồn đọng nhiều vấn đề. Có lẽ hai bên cần thêm thời gian để thương lượng giải quyết.

(Biên dịch: NVP)